مسیر فرار سرمایه از ایران هموار است
مسیر فرار سرمایه‌ها از کشور کاملاً هموار است. یکی در کشورهای همسایه مسکن می‌خرد و دیگری به بازارهای مالی کوچ کرده است. دی‌ماه همین امسال بود که آمارهای قابل‌توجهی در زمینه سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در بخش مسکن در ترکیه مطرح شد؛ بنابر اعلام مرکز آمار ترکیه، شهروندان ایرانی در سال گذشته میلادی (۲۰۲۱) بیشترین تعداد خانه را در کشور همسایه در مقایسه با سایر اتباع غیر ترک خریده‌اند…..
از سویی دیگر تمایل برای خرید ملک در کشورهای همسایه به‌خصوص همسایگان شمالی، چون ترکیه، تاجیکستان و گرجستان، با هدف سرمایه‌گذاری در این کشور‌ها و گرفتن اقامت یا حق شهروندی بسیار زیاد شده تا جایی که به گفته سایت رسمی اقتصادی ایران اکو، کشور ما بعد از عراق دومین رتبه خرید ملک در ترکیه را به خود اختصاص داده و روسیه در جایگاه سوم قرار دارد؛ موضوعی که نشان از تمایل سرمایه‌گذاران برای خروج از کشور را دارد. طبق آمارهای رسیده، سهم عمده خرید ملک در ترکیه بعد از تهران به مازندران و خراسان رضوی رسیده است. این آمارها در حالی است که گفته می‌شود این‌روزها، در شرایطی که چرخ اقتصاد و صنعت مازندران نمی‌چرخد و کشاورزی آن نیز رو به افول است، هجوم سرمایه به خارج از کشور دیگر بیشتر شده است. به‌طوری‌که گفته می‌شود مازندرانی‌ها که زمین‌های کشاورزی خود را به ویلاسازان فروختند، حالا در کشور همسایه به دنبال رؤیاهای خود می‌گردند! شهروندانی که بدون تحقیق و کسب اطلاعات کامل و تنها با هدف گرفتن اقامت، اقدام به خرید ملک یا خانه در کشور دیگر می‌کنند. این در حالی است که به نظر می‌رسد این حجم از سرمایه می‌تواند بسیاری از مشکلات صنعتی، اقتصادی و کشاورزی استان را حل کند. بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که فضای سرمایه‌گذاری در کشور و نوسانات اقتصادی ناشی از تنش‌های بین‌المللی باعث خروج سرمایه‌ها از کشور شده است. همچنین، کارشناسان معتقدند مهم‌ترین دلیل سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در کشور‌هایی نظیر ترکیه اقداماتی است که آن کشور‌ها برای جذب سرمایه و توریست انجام داده‌اند که اعطای اقامت از طریق خرید ملک یکی از آن‌هاست. در این میان کشور ترکیه با تغییر قوانین مربوط به دریافت تابعیت، در عرصه جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی پیشتاز بوده و ایرانیان زیادی را به خود جذب کرده است، چراکه در این کشور حتی گاهی هزینه‌های خرید مسکن از طریق تهاتر ملک در ایران تسویه می‌شود و شرکت فروشنده تمام خدمات نقل و انتقالات مالی را به عهده می‌گیرد؛ جالب‌تر اینکه برخی از شرکت‌ها برای جذب حداکثری، بلیت رفت‌وبرگشت مشتری‌ها را هم تهیه‌کرده و در اختیار ایرانی‌ها قرار می‌دهند! از سوی دیگر افت ارزش لیر در برابر دلار و تورم مهارشده بخش مسکن در ترکیه موجب افزایش شمار خریداران شده است. این موضوع البته در میان سرمایه‌گذاران خرد بیشتر مشهود است، اما آن‌طور که بررسی فعالان بخش خصوصی نشان می‌دهد شرایط سرمایه‌گذاری در کشور به‌گونه‌ای است که حتی سرمایه‌گذاران خارجی هم گرایش چندانی برای فعالیت در ایران ندارند. عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران می‌گوید: «استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاران غیردولتی نیاز به فراهم کردن بستری دارد که تاکنون دولت‌ها کمتر به آن پرداخته‌اند.» عباس آرگون در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: «سرمایه ذاتاً پدیده‌ای است که آماده فرار است؛ یعنی درصورتی‌که صاحب سرمایه احساس خطر کند یا ورود به یک عرصه جدید تا حدی ریسک داشته باشد که مشخص نباشد کار به کجا خواهد رسید، سرمایه از آن حوزه خارج می‌شود. حال اگر ما در سراسر اقتصاد کشور این بی اطمینانی را ایجاد کنیم، سرمایه از کشور خارج می‌شود.»
وی با اشاره به روند سریع خروج سرمایه از ایران در سال‌های گذشته، بیان کرد: «ما باید این سؤال را از خود بپرسیم که چه بستری ایجاد کرده‌ایم که سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند پول خود را به خارج از کشور منتقل کنند و ریسک ورود به فضایی جدید را بپذیرند اما در ایران به کار خود ادامه ندهند. ما باید این مسیر را اصلاح کنیم.» عضو اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه تصدی‌گری دولت در بخش‌های اقتصادی، یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های بخش خصوصی در تمام سال‌های گذشته بوده، تشریح کرد: «ورود دولت به‌تمامی بخش‌ها باعث شده سرمایه‌گذاران دولتی در بسیاری از موارد عملاً امکان حضور پیدا نکنند و نتیجه این اتفاق طولانی‌مدت، پایین ماندن قدرت بخش خصوصی واقعی برای حضور در عرصه‌های بزرگ بوده است.» آرگون ادامه داد: «این عدم اعتماد به بخش خصوصی در حالی رخ‌داده که در سال‌های گذشته، هر جا به دلایل مختلف دولت کنار رفته و بخش غیردولتی فعال‌شده، نتیجه کار مثبت بوده و بسیاری از مشکلات حل‌شده است. در سال‌های گذشته و در دوره تحریم، وقتی دست دولت از درآمدهای ارزی کوتاه شد، این صادرکنندگان غیردولتی بودند که تجارت خود را ادامه دادند و به کشور ارز جدید وارد کردند، چرا این اعتماد نباید در دیگر حوزه‌ها نیز دیده شود؟»
وی خاطرنشان کرد: «ما باید این سؤال را از خود بپرسیم که حتی در صورت کنار رفتن تحریم‌ها، اقتصاد ایران تا چه حد آماده استفاده از ظرفیت‌های به وجود آمده است؟ اگر بنا باشد ما مانند گذشته عمل کنیم، نه‌تنها توان استفاده از فرصت‌ها را نداریم که حتی در آینده نیز بار دیگر تحت تأثیر تهدیدها قرار خواهیم گرفت اما در صورت اعتماد به سرمایه‌گذاران قطعاً شرایط متفاوت می‌شود.»
همدلی
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet
