۲ میلیون هکتار جنگل، ویلا شده!
جنگلزدایی و تخریب جنگلها روندی است که در مقیاس جهانی رو به گسترش است و تخریب جنگلها و تبدیل آنها به اراضی کشاورزی، صنعت چوب، تخریب جهت فعالیتهای استخراجی و اکتشاف معادن، تخریب برای گسترش زیرساختهای شهری و بین شهری بهویژه حمل و نقل، آتش سوزی و… شماری از عوامل هستند که در مجموع علیه جنگلها به کار گرفته میشوند.
سیدمحسن طباطبایی مزدآبادی دبیرکل انجمن علمی اقتصاد شهری ایران؛ چنانچه سیاست یکپارچهای جهت حفاظت از این سرمایه گرانبها اندیشیده نشود این روند میل به تداوم دارد. بهدلیل عدم تعریف واحدی از جنگل در نقاط مختلف جهان، آمارهای جنگلزدایی نیز متفاوت است.
طبق گزارش سازمانهای جهانی حدود ۴۳ میلیون هکتار جنگل بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۷ در جهان از بین رفته است که بیشترین مورد مربوط به آمریکای لاتین و آفریقا بوده است. بر مبنای تخمین فائو سالانه حدود ۱۰ میلیون هکتار جنگل در جهان نابود میشود،
گزارشی دیگر نرخ جنگلزدایی را از سال ۲۰۱۰ به این سو سالانه ۷. ۴ میلیون هکتار برآورد کرده است. آمارها نشان میدهد که بشر طی یک قرن گذشته به اندازه ۱۰ هزار سال جنگلزدایی کرده است که عمده آن بهخاطر گسترش زمینهای کشاورزی بوده است. برخی گزارشها عنوان میکنند که جهان در دهه ۱۹۸۰ از پیک جنگلزدایی عبور کرده است و این روند بهخاطر سیاستهای حفاظت از جنگل، بعد از این دهه کند شده است.
متاسفانه جنگلزدایی در کشور ما روندی نگرانکننده داشته است؛ در کشور ما کمتر از ۱۰ درصد سطح سرزمین پوشش جنگلی است. در واقع ما کشوری بیابانی هستیم که سهم ما از جنگل یکچهارم استاندارد سرانه جهانی است که آن هم به طرق مختلف و در نقاط مختلف در حال تخریب است. حدود ۲ میلیون هکتار از جنگلهای شمال کشور امروزه محل تاخت و تاز ویلاسازان و جنگلخواران قرار گرفته است و تخمینها حاکی از آن است که پوشش جنگلی مازندران طی ۵۰ سال گذشته نصف شده است.
این اتفاق در حالی به وقوع میپیوندد که قوانین متعددی برای حمایت و حفاظت از جنگل وجود دارد. در برنامه ششم توسعه ۲۳ بار واژه جنگل ذکر شده است, در ماده ۳۸ این قانون و تباصر ذیل آن احیا توسعه و غنیسازی جنگلها به میزان ۸۱۵ هزار هکتار تکلیف شده است و در سند ملی آمایش سرزمین مصوب ۱۳۹۹ ذیل بخش سازگاری توسعه با محیط زیست و منابع طبیعی، احیا و حفاظت از جنگلهای طبیعی کشور ذکر شده است. در چارچوبی اختصاصیتر قانون حفاظت از مراتع و جنگلها مصوب سال ۱۳۴۶ وجود دارد که طبق آن اهمیت جنگل بهگونهای است که بر اساس مواد ۲۱ و ۲۲ آن باید شورای عالی جنگل و گارد مسلح جنگل برای حفاظت از جنگلها تشکیل شود.
از سوی دیگر طرح تنفس جنگل را در سالهای اخیر داشتهایم که از سال ۱۳۹۶ اجرایی شده است و طبق آن هرگونه بهرهبرداری تجاری و صنعتی از چوب جنگلهای کشور ممنوع شد و دولت نیز مجاز به تمدید قراردادهای طرحهای جنگلداری که مدت اجرا آن به اتمام میرسد، نیست. تغییر کاربری و از این دست قوانین در حوزه جنگل باز هم وجود دارد، با این حال موارد متعدد دیگری دستاندرکار تخریب جنگلهای شمال هستند که از جمله مهمترین آنها تغییر کاربری و استفاده جهت ساختمانسازی است. گسترش ساخت و سازهای غیرمجاز که طی دهه گذشته و در اثر سوء مدیریتها شدت یافت است و بهرغم آنکه در هر شهر و روستایی ستادی برای کنترل و مبارزه با آن وجود دارد، باعث شده که تعادل اکولوژیکی منطقه جنگی بر هم بخورد.
شاید در نگاه اول این داعیه مطرح شود که سطحی از جنگل که به گسترش شهر و شهرک و ساختمان و ویلا اختصاص مییابد در مقایسه با عوامل مخرب مانند گسترش غیراصولی سطح زیر کشت، آتشسوزیهای عمدی و سهوی، قاچاق چوب، چرای بیرویه دام و… ناچیز است اما باید گفت موضوع فقط سطح ساخته شده نیست بلکه ایجاد زیرساختهای مرتبط با ساختمان مانند جاده، خطوط تأمین آب و برق و سایر تأسیسات نیز بر دامنه تخریب میافزاید. تراشیدن جنگل برای ویلاسازی نماد و تجلی فساد, قانونگریزی, تبعیض و اشرافیت است که با مبانی و اصول انقلاب سازگار نیست و وجدان جامعه را بیشتر آزرده میکند. موضوع حفاظت از جنگل و مبارزه با جنگلخواری و جنگلزدایی با روی کار آمدن دولت جدید وارد فاز تازهای شده است که رئیسجمهور محترم در سفر به استان مازندران بر روی آن تاکید مؤکد داشتند و دستور برخورد اشد با متخلفان در کوتاهترین زمان ممکن را دادند.
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet