باید قید جهانی شدن هگمتانه را بزنیم

آرمان ملی:  آنچه در حال حاضر به نظر می‌رسد برای شهروندان همدانی و فعالان میراث فرهنگی آن مساله شده، بحث تخصص‌گرایی مدیران و انتصاب افرادی است که با این حوزه آشنایی کافی داشته باشند تا سیاست‌هایشان به‌طور ناخودآگاهانه منجر به تضعیف و تخریب بافت تاریخی و باستانی و میراث فرهنگی نشود؛ اتفاقی که با توجه به گفته‌های فعالان حوزه میراث برای استان همدان رخ داده: گویا یکی از نمایندگان این استان در مجلس شورای اسلامی در انتصاب مدیرکل میراث فرهنگی همدان نقش داشته است؛ مدیری که به گفته کارشناسان و متخصصان و با توجه به سوابق و فعالیت‌هایش علی‌رغم اینکه انسان خوب و محترمی است، اما تخصص لازم در زمینه اداره این سازمان مهم در استان را ندارد. شایان ذکر است که این نماینده مجلس، پیشتر و در صحبت‌هایش در جمع مردم استان اظهار کرده بود که در عزل و نصب‌های استان دخالتی نخواهد داشت. آنچه برای شهروندان استان همدان حائز اهمیت است، تخصص‌گرایی در جهت حفظ میراث تاریخی و هویت‌شان است.

دخالت در عزل و نصب‌های استان

یک فعال میراث فرهنگی همدان می‌گوید «شهردار شهر کوچک مریانج در همدان، از مدتی قبل به عنوان مدیرکل میراث فرهنگی همدان انتخاب شده است، حتی شنیده‌ها می‌گویند این معرفی با موافقت استاندار همدان بوده و وزارتخانه میراث فرهنگی هم مخالفتی با این انتخاب نداشته است.» حسین زندی با بیان اینکه این اقدام برای معرفی فردی که سابقه حضورش در بنیاد مسکن استان همدان به عنوان اداره‌ای که در طول چند سال گذشته بناهای تاریخی را نادیده گرفته و نسبت به هویت شهر بی‌توجه بوده درست نیست، ادامه می‌دهد: «گفته می‌شود محوطه تاریخی هگمتانه در سال آینده تنها کاندیدای ثبت جهانی میراث ملموس کشور به یونسکو معرفی شده است؛ حال در این شرایط، نبود مدیری که نسبت به شرایط مسلط باشد، وضعیت را برای این پرونده در یونسکو می‌تواند بدتر کند و حتی تنها شانس کشور برای ثبت جهانی را در حوزه میراث ملموس بگیرد.» او با بیان اینکه تغییر مدیرکل فعلی همدان به عنوان مدیری از دولت گذشته یک اتفاق طبیعی است ادامه می‌دهد که «ای‌کاش دستکم، گزینه بهتری که آشنایی بیشتری با میراث فرهنگی دارد برای این سمت مشخص شود. در سال گذشته وزارتخانه میراث فرهنگی برنامه‌ریزی‌هایی برای تکمیل پرونده ثبت جهانی هگمتانه انجام داده حالا که مدیر کل بعد از گذشت چند سال با بحث‌های مدیریتی میراثی آشنا شده، بحث تغییر او را مطرح می‌کنند.» سیاست‌هایی که بافت‌های قدیمی را دستخوش تخریب کرد اما این فعال میراثی در همدان به سیاست‌های بنیاد مسکن در طول چندسال گذشته، اشاره می‌کند که باعث شده بافت قدیمی روستاهای تاریخی همدان از بین بروند و بسیاری از آثار تاریخی در روستاها دچار تغییر شوند.

او می‌گوید: «در این شرایط شخصی را به عنوان گزینه جدید مدیرکل میراث همدان انتخاب کرده‌اند که مدتی را کارمند بنیادمسکن بوده است و در کل نگاه میراثی در این انتخاب وجود نداشته.» زندی توضیح می‌دهد که «از حدود ۲۰ سال قبل، یعنی زمانی که بنیاد مسکن نقشه‌ها و طرح‌های هادی روستایی را پیگیری می‌کرده تا امروز خانه‌های روستایی به خانه‌های شهری تبدیل شده و عناصر خانه‌های روستایی مانند طویله، مطبخ، انبار و گندم به مرور حذف شده‌اند و دیگر تقریبا تفاوتی بین خانه‌های روستایی و شهری وجود ندارد؛ دیگر جایی برای نگهداری حیوانات نیست و هیچ کارکشاورزی مانند گذشته در کنار خانه‌ها انجام نمی‌شود؛ اتفاقی که به میراث طبیعی نیز آسیب زیادی وارد کرده است و حتی بسیاری از امامزاده‌ها، مساجد و حمام‌های تاریخی در نقشه‌های بنیاد مسکن از بین رفته‌اند.» این فعال حوزه میراث فرهنگی، این پرسش را مطرح می‌کند که «اگر قرار است از شهرداری کسی سکان میراث فرهنگی استان را به دست بگیرد چرا از افراد قوی‌تر و علاقه‌مند به میراث فرهنگی و مسائل اجتماعی با تحصیلات مرتبط استفاده نمی‌شود؟»

باید به مردم همدان پاسخ دهید

زندی می‌گوید: «به نظر می‌رسد این قضیه مرتبط با یکی از نمایندگان مجلس است که بارها گفته من در عزل و نصب‌های استان دخالت ندارم در حالی که مستنداتی داریم که شخص معرفی شده برای میراث فرهنگی همدان از نزدیکان این نماینده است و استاندار و معاون استاندار نیز گفته‌اند ما مجبور شده‌ایم که او را به تهران معرفی کنیم به نظر می‌رسد در حالی که می‌توانستند از مدیران دیگر که جابه‌جا شده‌اند در این پست استفاده کنند مدیران و متخصصان غیربومی دیگری هستند که می‌توانند این پست را بر عهده بگیرند هرکسی که آدم خوبی است لزوما مدیر مناسبی هم نیست.» این فعال میراثی، تاکید می‌کند که «انتظار فعالان میراثی از دیگر نماینده‌های همدان این است که آنها نیز در این مورد موضع گیری کنند چون قرار است یک شخص غیر میراثی وارد میراث ‌شود که شناختی ندارد و قطعا مدت‌ها طول می‌کشد تا با چم و خم حوزه آشنا شود و نیاز به آموزش دارد و تا زمانی که وی با اصول کار آشنا شود، قطعا شانس همدان برای ثبت جهانی هگمتانه نیز از دست می‌رود.» زندی در پایان می‌گوید: «با این انتصاب قطعا باید قید ثبت جهانی هگمتانه را زد و در این اتفاق افزون بر نماینده همدان استاندار و وزیر میراث فرهنگی نیز مسئولند، بنابر این در سال‌های آینده باید به مردم استان همدان پاسخ دهند.»