تغییر مبادی عمده صادرات جهان

طی چند دهه اخیر تحولات عمده‌ای در مبادی صادراتی جهان شکل گرفته است. به طور مشخص چین که در ابتدای دهه ۱۹۸۰ صادراتی اندک در حد ۱۱ میلیارد دلار داشت، با رشدی شتابان به صادراتی بالغ بر ۳۵۰۰ میلیارد دلار در سال‌های اخیر رسیده است. در مقابل، اقتصاد آمریکا که طی چندین دهه بیشترین صادرات جهان، حتی در برخی مقاطع بالغ بر ۱۴ درصد سهم صادرات جهان را در اختیار داشت، اکنون در جایگاه دوم جهان است و سهم آن از صادرات جهان به ۹ درصد کاهش یافته است. در حال حاضر، کشورهای چین، آمریکا، آلمان، ژاپن، بریتانیا و فرانسه، به ترتیب بزرگترین صادرکنندگان جهان محسوب می‌شوند.

با وجود افزایش تدریجی سهم رقبای آسیایی در صادرات جهان، همچنان اروپا در مجموع یک قطب صادراتی عمده در جهان محسوب می‌شود.

صادرات کشورهای اروپایی در سال ۲۰۲۱ بالغ بر ۷۱۷۵ میلیارد دلار بود که از آن میزان بیشترین سهم به ترتیب مربوط به آلمان، بریتانیا، فرانسه، هلند، ایتالیا و سوئیس بود. در سال ۲۰۲۱ حدود ۸۲ درصد صادرات اروپا توسط شش کشور مذکور انجام شده است.

عملکرد صادرات کشورهای منطقه؛

در منطقه MENA، به ترتیب سه کشور امارات، عربستان و ترکیه بیشترین صادرات کالا و خدمت را دارند. صادرات سه کشور امارات، عربستان و ترکیه در سال ۲۰۲۱ به ترتیب برابر با ۲۹۶، ۲۹۰ و ۲۸۹ میلیارد دلار بوده است. بعد از آن، به ترتیب کشورهای قطر، ایران، عراق، مصر و پاکستان بیشترین مقدار صادرات را دارند.

نکته حائز اهمیت آن است که تا یک دهه قبل، ایران چهارمین صادرکننده منطقه بود. طی یک دهه گذشته، با وجود آنکه صادرات غیرنفتی ایران افزایش قابل توجهی یافته است، در اثر کاهش صادرات نفت خام، ایران در جایگاه پنجمین صادرکننده منطقه قرار گرفته است و فاصله حجم کل صادرات آن با صادرات کشورهای نخست، در مقایسه با گذشته، بیشتر شده است.

سهم صادرات ایران از کل صادرات جهان؛

سهم ایران از صادرات جهان، در اوایل دهه ۱۹۸۰ در اثر جهش قیمت‌های جهانی نفت و افزایش شدید ارزش صادرات نفتی ایران، به بالاترین میزان تاریخی خود رسید و پس از آن کاهش یافت. سهم صادرات ایران، طی دوره ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۱ مستمراً افزایش یافت و از ۰/۲ درصد به ۰.۶۹ درصد رسید. از سال ۲۰۱۱ و با تشدید تحریم‌های نفتی، سهم ایران از کل صادرات جهان به سرعت کاهش یافت و به ۰.۳۶ درصد در سال ۲۰۱۵ رسید. پس از توافق هسته‌ای و از سرگیری صادرات نفت ایران، مجدداً سهم ایران از صادرات جهان افزایش یافت و به ۰.۴۸ درصد در سال ۲۰۱۷ رسید. از سال ۲۰۱۸ و بازگشت مجدد تحریم‌های خارجی، سهم صادرات ایران کاهش یافت و به ۰.۲۱ درصد در سال ۲۰۲۰ رسید. از سال ۲۰۲۱ و با افزایش صادرات غیرنفتی ایران، سهم صادرات ایران افزایش نسبی یافته و به ۰.۲۹ درصد رسیده است.

کانال اکونومیست فارسی

‌

به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet