علیزاده: هنرمندان باید وزارت ارشاد را ارشاد کنند
علیزاده پس از دریافت تندیس خود بیان کرد: «خوب است که وقتی اینهمه دوستان لطف دارند، به واقعیتی اشاره کنم که من سختی نکشیدهام و همیشه مثل یک عاشق دنبال گمشدهای بودم که هیچ مقامی نتوانست جلوی من را بگیرد. چون من همیشه امید داشتهام و هر وقت احساس میکردم جوانمردیام کم شده بلافاصله فیلمی پیشنهاد میشد که در آن جوانمردی وجود داشت و من دوباره عاشق میشدم»…
آیین نکوداشت چهار هنرمند تأثیرگذار سینمای ایران فرصتی فراهم کرد تا هریک از این هنرمندان به صراحت دیدگاههای خود را درباره وضعیت موجود سینما ابراز کنند. شامگاه نوزدهم شهریور، ایوان شمس میزبانِ میهمانان نوزدهمین جشن سینمای ایران بود تا متولیان جشن از خدمات آقایان سیروس ابراهیمزاده، محمدحسن خوشنویس، کیانوش عیاری و حسین علیزاده به سینما تقدیر و تندیسهای افتخار خانه سینما به یاد سیفالله داد را به آنها اهدا کنند. استقبال از این مراسم بهحدی بود که صندلی خالی برای برخی از خبرنگاران وجود نداشت و آنها ناچار شدند در سالن انتظار بکشند، هرچند اواسط مراسم، کامران ملکی، مجری مراسم، عذرخواهی مدیرعامل خانه سینما را به اطلاع جمع رساند. اولین بخش به سیروس ابراهیمزاده اختصاص داشت. سیروس ابراهیمزاده که از هنرمندان مطرح عرصه تئاتر، سینما و تلویزیون است، در ابتدا عنوان کرد: «تواضع نمیکنم که بگویم شامل این الطاف شما نیستم، چون میگویند پشت تواضع، تفرعن وحشتناکی وجود دارد. درعینحال واژهای برای خوشحالی خود پیدا نمیکنم. قطعا این تجلیل برای من این حسن را دارد که دوران سپریشده خود را مرور کنم. خوشحالم در عصری زندگی میکنم که سینما پرچمدار بازشناساندن فرهنگ غنی اجتماعی ماست. الان کمتر جشنوارهای است که ایرانی در آن نباشد و تاریخ معاصر ایران از این جهت وامدار سینمای ایران است». او در ادامه با اشاره به واکنشِ اعتراضی برخی از سینماگران به خانه سینما مثل آتشزدن کارت صنفی خود تصریح کرد: «چنین کارهایی لطمههای زیادی به جانفشانی نسلهای گذشته ما میزند». بعد از آن از محمدحسن خوشنویس، مدیر پیشین فیلمخانه ملی ایران و رئیس دفتر پژوهشهای فرهنگی، تقدیر شد که پیش از آن مهندس بهشتی، فخرالدین انوار، معتمدآریا و بهرام دهقان روی صحنه آمدند و درباره فعالیتهای فرهنگی این مدیر سخن گفتند. سیدمحمد بهشتی از خوشنویس بهمثابه یکی از لنگرهای فرهنگ و هنر یاد کرد. معتمدآریا هم او را مدیری خوشفکر دانست. خوشنویس هم بعد از دریافت تندیس عنوان کرد: «امروز در جهان فرهنگ و هنر، تصویربنیان هستند. دیگر نمیتوان کاری کرد و تصویر از آن نداشت. کسانی که در حوزه فرهنگ و هنر کار میکنند باید تاریخ، سیاست و… را بشناسد و اصلا هم هیچ امیدی به هیچ دولتی نداشته باشد. من اگر اینجا هستم به این دلیل است که نهاد صنفی معتبری از من تجلیل کرده است».
سومین بزرگداشت این مراسم با تقدیر از کیانوش عیاری همراه بود که علیرضا داوودنژاد، حسن فتحی، فرشته طائرپور و مرتضی رزاقکریمی از این فیلمساز تقدیر کردند. علیرضا داوودنژاد هیجانزده و قبل از هرکس پشت تریبون رفت و گفت: «امروز مصاحبهای از کیانوش عیاری در یکی از خبرگزاریها خواندم که تابهحال چنین چیزی از او ندیده بودم. بسیار غمانگیز بود و بههمیندلیل امشب به تو میگویم که کیانوش عیاری عزیز سرگذشت تو، سرگذشت و سرنوشت سینماست. این سینما پیش رفته تا اینکه شما آقای عیاری بیایی و بگویی که میخواهی زندگی را بازنمایی کنم. درحالیکه کمپانیها و جریانهای اقتصادی وارد عرصه شدهاند و در این بازنمایی تأثیر میگذارند. پس فیلمسازی که به دنبال واقعیت باشد با بحران روبهرو میشود». او خطاب به عیاری ادامه داد: « آنهایی که ابتدا برای راهاندازی تشکیلات سینما مسئولیت داشتند، بر این بارو بودند که سینما را حفظ کنند و سراغ استعدادهای درخشان رفتند و اینطور بود که تو با نگاه حقیقتجو به سینما آمدی، اما دیری نپایید که کانونهایی شکل گرفتند و گفتند انعکاس صادقانه یعنی چه؟! و از همینجاست که تو در صحبتهایی میگویی فیلمهایت مسئله نیستند بلکه خودت مسئله هستی! در این شرایط تو به جایی میرسی که با دو فیلم توقیفی و سینه تیرخورده تقدیر میشوی». کارگردان فیلم «ملاقات با طوطی» جملات پایانی خود را با نویدبخشی بیان کرد: «اما خوشبختانه ابزار دیجیتال در سینما حاکم شد و تو با این ابزار همچنان صادقانه حرف زدی. پس وفاداری تو به حقیقت و سینما میتواند مثل یک الگو، دلیل راه شود و فانوس دریایی بشوی. به نظر من تو سوی چشم سینمای ایران هستی». طائرپور هم با اشاره به برپایی بزرگداشتی برای عباس کیارستمی در موزه سینما که در فقدان این هنرمند در حال برگزاری است، گفت: «خدا را شکر میکنیم که تکریم شما، با حضور شما انجام میشود. شما «از آن سوی آتشها آمدید. نمیتوانیم بگوییم الان اوضاع گلستان شده. اما دستکم دلستان شده». حسن فتحی هم در سخنانی خطاب به عیاری بیان کرد: «نسل من از شما نهایت سادگی و دوری از هرگونه تکلف در سینما را یاد گرفت. شما آموزگار خوب و الگوی بسیار مناسبی برای سینماگران ایران هستید و امیدوارم فیلمهای دیگر شما هم به نمایش درآید». عیاری هم پس از دریافت تندیس خود اظهار کرد: «کیف کردم از این صحبتهایی که شنیدم. اما نمیخواهم درباره توقیف دو فیلم آخرم و فیلمهای دیگرم صحبت کنم. امروز متأسفانه شاهد تناقصهای عجیبوغریبی در ارتباط با سینما هستیم؛ درحالیکه امروز دو فیلم من در محاق توقیف است، در سطوح بالاتر نگاهی دیگر به فیلمهایم دارند». بخش انتهایی این آیین با تقدیر از حسین علیزاده و با سخنان محمد سریر، ابراهیم حقیقی، همایون اسعدیان و امین تارخ درباره این آهنگساز همراه بود.
علیزاده پس از دریافت تندیس خود بیان کرد: «خوب است که وقتی اینهمه دوستان لطف دارند، به واقعیتی اشاره کنم که من سختی نکشیدهام و همیشه مثل یک عاشق دنبال گمشدهای بودم که هیچ مقامی نتوانست جلوی من را بگیرد. چون من همیشه امید داشتهام و هر وقت احساس میکردم جوانمردیام کم شده بلافاصله فیلمی پیشنهاد میشد که در آن جوانمردی وجود داشت و من دوباره عاشق میشدم». او با اشاره به صحبتهای محمدحسن خوشنویس با بیانی صریحتر عنوان کرد: «بههیچوجه از مسئولان انتظار نداشته باشید چون کسانی که مسئول هنرهایی مانند موسیقی شدهاند، کسانی بودند که از کودکی از موسیقی منع میشدند. هرچند بعدها تحصیل کردهاند. اما آثار این نگاه در نحوه مدیریتشان همچنان وجود دارد. بههمیندلیل به نظرم این وزارت ارشاد نیست که باید هنرمندان را ارشاد کند. بلکه هنرمندان باید وزارت ارشاد را ارشاد کنند. سینمای ایران در جهان در شرایطی درخشید که رویه اصلی در داخل حمایت از سینمای تجاری بود. بههمیندلیل خوشبختانه با سینماگرانی کار کردهام که با موسیقی من آشنایی داشتند و سینماگران فهیمی بودهاند و خوشحالم که در کنار سینما بودم. منتها درخواستم از سینماگران این است که همانطور که ما موسیقیدانها شناخت از تصاویر و سینما داریم، آنها هم شناخت بیشتری از موسیقی پیدا کنند». همچنین در این مراسم سینماگران و هنرمندان دیگری همچون محمد متوسلانی، ابراهیم داروغهزاده (معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی)، علیرضا رضاداد، ناهید کبیری، اکبر زنجانپور، هارون یشایایی، داریوش اسدزاده، سیروس الوند، همایون اسعدیان، لادن طاهری (مدیر فیلمخانه ملی ایران)، احمد امینی، علی قائممقامی، منوچهر شاهسواری (مدیرعامل خانه سینما)، تورج منصوری (دبیر انجمن عالی هنرها و فنون سینمایی ایران)، مرتضی رزاقکریمی، سیروس الوند، ایرج پارسینژاد، امین تارخ، سروش صحت، احترام برومند، فریدون جیرانی حضور داشتند.
فرانک آرتا