آمار تکان‌دهنده از کودک‌آزاری
رئیس مرکز فوریت‌های اجتماعی سازمان بهزیستی با اشاره به اینکه در سال گذشته ۸۶درصد کودک آزاریها توسط والدین صورت گرفته‌است، گفت: در مراکز مداخله در بحران،هزار و ۶۴۲ مورد از کودک آزاریها یعنی ۶۰درصد آنها توسط پدر اتفاق افتاده است.
حسین اسدبیگی در رابطه با وضعیت کودک آزاری به‌ویژه در خانواده‌ها بیان داشت: در سال گذشته ۸۶درصد کودک آزاریها توسط پدر و مادر صورت گرفته است، اما نکته اصلی آمار کودک‌آزاری از جانب پدر است. او افزود: بر اساس آمار اورژانس اجتماعی در سال گذشته در مراکز مداخله در بحران ۱۶۴۲ مورد از کودک آزاریها یعنی ۶۰درصد آنها توسط پدر صورت گرفته است. اسدبیگی در ادامه گفت: از این آمار ۷۳۹ مورد یعنی ۲۶درصد توسط مادر، ۸مورد توسط خواهر و ۲۰ مورد نیز توسط برادر صورت گرفته است. بر اساس گفته‌های او تنها ۵/۱درصد کودک آزاریها توسط غریبه‌ها صورت گرفته است. اسدبیگی در پاسخ به این سوال که آیا فعالیت سمن‌ها و مراکز مردم نهاد که در حوزه حمایت از کودکان فعالیت می‌کنند در کاهش خشونت علیه کودکان تاثیرگذار است یا خیر، بیان داشت: فعالیت سمن‌ها و NGOها در کاهش و کنترل خشونت علیه کودکان نقش بسزایی دارد و لازم است که توجه بیشتری به این سازمان‌ها شود. او با اشاره به لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان بیان داشت: تصویب این لایحه نقش مهمی در حمایت از کودکان ایفا می‌کند. در این لایحه سوء رفتار، بهره‌کشی، فحشا، معامله و خرید و فروش کودک مدنظر قرار گرفته است. همچنین اگر کودک مورد تحقیر قرار بگیرد، ترسانده شود و یا در وضعیتی قرار بگیرد که از لحاظ روانی مورد آزار باشد، مصداق کودک آزاری در نظر گرفته شده است.
رئیس اورژانس اجتماعی کشور افزود: همچنین در این لایحه به غفلت والدین نیز اشاره شده است که شامل عدم مراقبت والدین و سهل‌انگاری آنها نسبت به کودک می‌شود. اسدبیگی با اشاره به اینکه خانواده‌ها کمتر اجازه می‌دهند که کسی از کودک‌آزاری جنسی فرزندشان مطلع شود، بیان داشت: بعضی از خانواده‌ها تصور می‌کنند که می‌توانند به تنهایی این مساله را حل کنند و به همین خاطر این اتفاق را از اورژانس اجتماعی پنهان می‌کنند که راه‌حل مناسبی نیست. تصویب لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان می‌تواند در حمایت از کودکان نقش مهمی داشته باشد چراکه در این لایحه به سوء رفتار، بهره‌کشی، تجاوز و خرید و فروش کودک توجه شده است. اسدبیگی گفت: بر اساس آمار موجود و تماس‌های گرفته شده با اورژانس طی سال ۹۵، در میان آزاردهندگان ۹۳۵ نفر زن و ۱۸۳۰ نفر مرد بوده است. در مورد علت آزار نیز اگر از خود افراد بپرسیم، امکان دارد بهانه بیاورند، اما به تشخیص کارشناسان، چند عامل باعث آزار رساندن به کودکان شده است. او در مورد علت کودک‌آزاری از سوی والدین گفت:هزار و ۴۰۴ مورد از آزار به کودکان به دلیل مصرف مواد مخدر در والدین، ۴۷ مورد سوءمصرف الکل، ۱۸۰ مورد به علت بیماری روانی، ۲۹ مورد عقب‌ماندگی ذهنی، ۳۰ مورد بیماری جسمی آزاردهنده، ۵۱۳ مورد تندخویی و پرخاشگری، ۱۴۸ مورد انتظار پیروی بی‌چون و چرای کودک، ۲۳ مورد مشکل جسمی کودک، ۷۰ مورد انحراف جسمی و جنسی فرد آزاردهنده، ۲۱۳ مورد بهانه‌گیری بی‌مورد و ۱۰۸ مورد به دلیل بیکاری اتفاق افتاده است. به دلیل عدم تمایل خانواده‌ها به ذکر آزارهای جنسی کودکان، آمار دقیقی در این موضوع وجود ندارد. تا زمانی که در فرهنگ ما صحبت از تعرض تابو باشد و عواقب روانی تعرض‌شدگان پشت پرده سکوت باقی بماند، هیچ‌مشکلی حل نخواهد شد. در سال ۹۵، همراه با رنج‌هایی چون جان باختن آتش‌نشانان، کودک آزاری دردی دیگر بر جان خسته ملت ایران بود ملتی که این روزها خود نیز بر این رنج‌ها دامن می‌زند. شاهد مثال این ادعا اعلام رسمی ۱۱هزار کودک آزاری و ۱۲هزار همسرآزاری توسط اورژانس اجتماعی تا پایان بهمن ماه سال ۹۵ است. ناهنجاری بی حد و حصری که با گسترش آن مسئولان ذی‌ربط را باید بر آن دارد تا چاره‌ای موثر بیندیشند؛ البته اگر جان و روان کودکان برایشان از اهداف سیاسی مهم‌تر باشد! از این رو به نظر می‌رسد علاوه بر تدوین قوانینی بازدارنده لازم است تا بر وجه فرهنگسازی امر اخیر نیز همتی اساسی گمارده شود. در غیر این صورت نباید توقع داشت تا جامعه‌ای به هنجار و پویا داشته باشیم.
فرهنگسازی و جلوگیری از کودک‌آزاری
بیشتر قوانین کیفری وجهی پیشگیرانه دارند و در امر جلوگیری کامل از کودک‌آزاری موضوعات غیرکیفری یا همان فرهنگسازی می‌تواند نقش موثر ایفا کند. اکنون برای تامین امنیت جسمی و روانی کودکان و نوجوانان، قانونی تحت عنوان حمایت از اطفال و نوجوانان وجود دارد. علاوه بر عمومات مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲ که بیشتر در حوزه قصاص، دیات و اندکی در تعزیرات به حفظ تمامیت جسمی افراد پرداخته، در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان شرایط ویژه‌ای برای این قسمت از جامعه پیش‌بینی شده است. در حقیقت مجموعه قانون مجازات اسلامی و قانون حمایت از اطفال و نوجوانان وجه پیشگیرانه دارد در صورتی که در موضوع آزار جسمی کودکان، جامعه بیش از مقررات پیشگیرانه احتیاج به فرهنگسازی دارد. پدر و مادر با اتکا به اصول غیرکیفری یا همان فرهنگسازی باید این درک را پیدا کنند که حق برخورد و صدمه رساندن به کودک را ندارند. باید بدانند که کودک همچون یک شیء در مالکیت آنها نیست که بتوانند هر کاری می‌خواهند انجام دهند.
متاسفانه با توجه به شرایطی که بسیاری از خانواده‌های ایرانی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، نمی‌توان انتظار داشت که کودک در بستری مناسب پرورش یابد. مشکلاتی همچون فقر، بیکاری، اعتیاد و از هم گسیختگی خانواده باعث می‌شود که کودک قربانی تنش‌ها و بحران‌ها شود. در این میان مساله اعتیاد به ویژه در حوزه موادمخدر روانگردان، کودک را مستقیما زیرفشار مشکلات روانی والدین قرار می‌دهد. از منظر کیفرشناختی، علل عمدی و علل غیرعمدی در تنبیه کودکان دخیل است که بسیاری از مصادیق این دو دسته به روان نامناسب والدین برمی‌گردد. سال‌هاست که شماره تماسی تحت ۱۲۳ برای اطلاع ضابطان قضائی از موارد کودک‌آزاری ایجاد شده است که تمام افراد و سازمان‌های مردم نهاد می‌توانند اتفاقات مربوط به کودک‌آزاری را به این سامانه اطلاع دهند.
