به جای فرهنگ تحزب و ارائه برنامه حزب ها، اتاق فکری مطرح می شود

در یک‌سال اخیر انتقادهای زیادی متوجه رئیس فراکسیون امید بود. عارف اگرچه زیر بار انتقادات تندروهای جریان منتسب به خویش است اما تایید صلاحیت او برای انتخابات مجلس در حالی که اکثر اصلاح‌طلبان رد صلاحیت شده بودند، نشان از مشی مسالمت آمیز و معتدل او دارد. مشی‎ای که همچنان ادامه دارد. او سه روز هفته در مجلس است، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام است و به طور مرتب در جلسات هفتگی آنها شرکت می‎کند. همان جایی که با رئیس سازمان صداوسیما دور یک میز می‎نشیند اما تا کنون مشی یک جانبه این سازمان علیه جریان سیاسی اصلاح‌طلبی را به موضوع جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی در نیاورده است. در سه مقطع کارشناسی، ارشد و دکتری در دانشگاه صنعتی شریف تدریس دارد و ریاست شورای عالی اصلاح‌طلبان را هم بر عهده دارد…

تشکیل اتاق فکر ملی

با وجود انتقادهای فراوان از عملکرد عارف در فراکسیون امید و در شورای عالی سیاستگذاری اصلاحات این چهره سیاسی همچنان تلاش می‌کند تا جایگاه اصلاح‌طلبی خود را حفظ کرده و به دور از فضای انتقادی علیه او سیاست‌های اصلاحی خود را پیش ببرد. از میان انتقادات مطرح شده به عارف، تاسیس بنیاد امید ایرانیان توسط وی می‌باشد است. منتقدین عقیده دارند این بنیاد برای رقابت با بنیاد باران تاسیس شده و عامل تضعیف جریان اصلاحات در دراز مدت خواهد بود. محمدرضا عارف در نشست کمیسیون توسعه بازرگانی بنیاد امید ایرانیان در خصوص علل تاسیس بنیاد امید ایرانیان بار دیگر توضیح داد و گفت: اواخر سال ۸۳ بود که نگرانی‌هایی وجود داشت که ما در کنار گرفتاری‌ها و مشغله‌های دولت از راهبردهای درازمدت در خانواده اصلاحات غافل ماندیم. وی ادامه داد: تشکیل یک اتاق فکر ملی را برای کشور ضروری دیدیم تا بتوانیم شعارهای انقلاب و اصلاحات را پیگیری کنیم که در همین راستا به تشکیل بنیاد باران رسیدیم. رئیس فراکسیون امید خاطرنشان کرد: با این جهت‌گیری فعالیت بنیاد باران آغاز شد اما اشتباهی که در ابتدای امر انجام شد محدود کردن بنیاد باران به مدیران ارشد و میانی دولت اصلاحات بود که بعد از یکسال اول متوجه شدیم که این شیوه عضوگیری نمی‌تواند ما را به نتیجه‌ای که می‌خواهیم برساند که بعد از انتخابات سال ۸۶ به این نتیجه رسیدیم که باید بر محوریت نیروهای جوان تاکید بیشتری داشته باشیم و در این مقطع زمانی بود که به تاسیس بنیاد امید ایرانیان رسیدیم.

امید رقیب باران نیست

عارف با بیان اینکه در برخی رسانه‌های دیده می‌شود که بنیاد باران و بنیاد امید را رقیب یکدیگر می‌بینند، خاطرنشان کرد: حقیقتا بنیاد امید در همان مسیر بنیاد باران با رویکرد جذب حداکثری به خصوص در جذب جوانان فعالیت می‌کند. رئیس بنیاد امید خاطرنشان کرد: در اساسنامه بنیاد امید به صورت شفاف مشخص است که تاکید دارد حرکت سیاسی به صورت حزبی صورت نگیرد چراکه نگران بودیم این تلقی صورت بگیرد که این بنیاد حزبی در کنار احزاب اصلاح‌طلب است اما بنا بر این بود که اتاق فکر باشیم، راهبردها را مشخص و پیشنهاد دهیم که بتوانیم در راستای رسیدن به حکمرانی مطلوب به اداره بهتر حکومت از نگاه اصلاح‌طلبانه برسیم. عارف پیش از این نیز در خصوص وظایف این دو بنیاد گفته بود: در اواخر سال ۸۳ که دولت دوم اصلاحات رو به پایان بود، بحث‌های مفصلی شکل گرفت که تجربه ارزنده کسب‌شده در دولت اصلاحات چگونه در اختیار مدیران آینده قرار گیرد. بعد از بحث‌های طولانی تصمیم گرفته شد بنیاد باران برای احصای تجربیات دولت اصلاحات تأسیس شود. در چند سال اخیر محمدرضا عارف بارها بر این نکته تاکید کرده بود که غفلت از ظرفیت جوانان در بنیاد باران و محدود شدن به مدیران میانی و ارشد دولت اصلاحات باعث شد در سال ۸۶ بعد از بحث‌هایی طولانی با همفکران خود و جوانان تصمیم به تاسیس بنیاد امید با محوریت جوانان و زنان بگیریم چون بر این باور بودیم که شرایط کشور به گونه‌ای است که امکان شکل‌گیری تشکل‌های فراگیر سیاسی وجود ندارد.

تربیت نیروهای جوان

اتاق فکر یکی از ابزارهای آفرینندگی برای حل مساله و توسعه خلاقیت در هر سازمانی است و مکانی برای اندیشیدن به یک مساله یا موضوع بدون حضور عواملی که مانع آزاد اندیشی و یا محدودیت می‌شوند مانند ملاحظات سیاسی یا اعمال قدرت مدیران ارشد. اتاق فکر به تدوین و انعکاس پیشنهادهای سازنده و خلاقانه اعضای خود می‌پردازد و با نوآوری، فضای تصمیم‌گیری را از یکنواختی خارج می‌کند. بنیاد امید ایرانیان نیز یکی از همین اتاق فکرها محسوب می‌‌شود که هدف آن بهره‌گیری حداکثری از خرد جمعی و شبکه مشاوران تخصصی با ارائه راه حل‌های خلاقانه برای حل ریشه‌ای مشکلات موجود و تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های کلان در چارچوب جریان اصلاحات است. شاید بتوان در جواب منتقدان عارف اینگونه پاسخ داد که مهم‌ترین وظیفه یک جریان سیاسی بدون شک تربیت نیروهای جوان و با انگیزه است که امروز در دستور کار بنیاد امید ایرانیان قرار دارد. همانطور که پیش از این نیز محمدرضا عارف در تشریح سیاست‌های بنیاد امید ایرانیان گفته بود: بنیاد امید ایرانیان مکمل بنیاد باران است و از تجربیات مثبت بنیاد باران استفاده می‌کند و برخی نقصان‌های آن را جبران کرده و خواهد کرد. او همواره با تأکید بر اینکه «مبنای فعالیت‌های ما سیاست مبتنی بر اخلاق است»، گفته بود: بنیاد امید ایرانیان اگرچه فعالیت سیاسی به‌صورت حزبی انجام نمی‌دهد، اما در تعیین راهبردها فعالیت دارد.
آرمان