هزینه‌های تولید، شالیکاران را شوکه کرد
مازندران بیش از ۲۲۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی دارد که با وفور آب در بارندگی‌های اوایل امسال اغلب این اراضی غرق آب بوده و آماده کشت برنج شده است؛ اما با وجود تمام توصیه‌ها واقداماتی که طی یک دهه گذشته برای ترغیب شالیکاران صورت گرفته تنها ۶۰ هزار هکتار که یک چهارم کل اراضی شالیکاری را تشکیل می‌دهد، با بهره‌گیری از تجهیزات و ادوات کشاورزی مدرن و به روز صورت می‌گیرد و مابقی کشاورزان به‌صورت سنتی عملیات مربوط به کاشت و داشت و برداشت را انجام می‌دهند….
هر چند که سیل و رواناب‌های ناشی از بارندگی اوایل بهار امسال خسارت زیادی به خزانه‌های ایجاد شده از سوی شالیکاران زد، اما با تدابیر اتخاذ شده از سوی سازمان جهاد کشاورزی و مسئولان مربوطه در کوتاه‌ترین زمان ممکن خزانه‌های مورد نیاز با خرید از استان‌های دیگر و… تأمین شده و در اختیار کشاورزان قرار گرفت تا آغاز کشت نخست در شالیزاری‌های استان نمودعینی به خود بگیرد. هرچند که هنوز تمامی اراضی شالیکاری برای نشا آماده نشده، اما بنابر اعلام مقامات ارشد کشاورزی استان بیش از ۹۰ درصد شالیزارها خزانه‌گیری شده و مابقی هم در حال انجام است.
نگرانی شالیکاران
اما در چنین احوالاتی که تلاش برای اقتصادی و مقرون به صرفه کردن تولیدات کشاورزی در اولویت برنامه‌های دولتمردان است و سعی شده تا با تمهیدات مختلفی شرایط برای فعالیت‌های کشاورزی سهل‌تر شود، برای فعالان این عرصه نگران‌هایی به‌وجود آمده است. نشاکارانی که در سال‌های گذشته بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ هزار تومان دستمزد روزانه دریافت می‌کردند بناگاه در نشاء امسال مبلغی بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان برای هر روز کاری طلب می‌کنند؛ بحثی که جدای از افزایش هزینه کشت برای شالیکاران، در پاره‌ای از اوقات شرایط تأمین این مبالغ را برای آنان مشکل کرده است. آنهایی که هر ساله برای نشا کاری اراضی خود مبلغ معینی را آماده می‌کردند، برای سال جدید کشت مجبور می‌شوند تا این مبلغ را به دو برابر افزایش دهند و این کار یعنی دست به دامن دوست و آشنا شدن و تحمل دردسر‌های بسیار برای کشاورزان.
دلالان نرخ تعیین می‌کنند
«حسین» کشاورز شالیکار در مرکز مازندران، با گلایه از نبود انجمن و تشکیلاتی که پیگیر و نرخ متعادل برای فصل نشا و دیگر خدمات مورد نیاز کشاورزان در مراحل کاشت، داشت وبرداشت برنج باشد بر این باور است که دلالان تأمین کارگر نرخ کار و دستمزد‌ها را تعیین می‌کنند.
افزایش تقاضا برای کارگران نشا کار
«مهدی خلیلی»، مدیر روابط عمومی جهاد کشاورزی مازندران در این باره اعتقاد دارد که به‌دلیل وقوع سیل و سرمای اول بهار عملیات نشا در سراسر استان به تعویق افتاد و حالا با کاسته شدن از بارش‌ها و بروز شرایط مناسب نشا، به یک باره تمام اراضی در غرب و شرق و مرکز مازندران عملیات نشا را آغاز کرده و همین موضوع باعث شده تا تقاضا برای کارگران نشاکار افزایش زیادی پیدا کند. از سوی دیگر، سال گذشته کم آبی باعث شده بود که درصدی از اراضی ازکشت شالی خودداری کنند، اما امسال این زمین‌ها هم به زیر کشت می‌رود. همه این دلایل باعث به وجود آمدن این شرایط شده است.
بهره‌گیری از کشت مکانیزه برنج
«عزیز‌الله شهیدی فر»، مدیر جهاد کشاورزی مازندران نیز در این باره عقیده دارد که از سال ۷۱ ترغیب شالیکاران به بهره‌گیری از کشت مکانیزه برنج آغاز شده است؛ مازندرانی که با تولید یک میلیون و ۵۰ هزار تن برنج سفید ۴۲درصد نیاز کشور را تأمین می‌کند باید از تکنولوژی روز بهره‌مند باشد.اگر تمام اراضی شالیکاری به این نوع تجهیزات روی بیاورند شاهد کاهش تا ۵۰ درصدی هزینه تولید و افزایش تا ۱۵ درصدی میزان تولید خواهیم بود.
وی افزود: از ۵ سال قبل ارائه تسهیلات در این باره نیز شروع شده، اما کوچک بودن اراضی و نداشتن توجیه اقتصادی برای زمین‌داران کوچک باعث شده تاکنون تنها حدود یک سوم اراضی شالیکاری از این شیوه بهره‌مند شوند.این در حالی است که بر اساس بررسی‌های صورت گرفته از سوی کارشناسان جهاد کشاورزی استان مصرف بذر در نشا مکانیزه از ۶۰ کیلوگرم در هکتار به حدود ۳۵ کیلوگرم می‌رسد. شالیکاران امسال علاوه بر گرانی دستمزد نشاکاران شاهد بالا رفتن هزینه تأمین بیشتر نهاده‌های کشاورزی نظیر سموم، پلاستیک، بذور، قطعات یدکی تیلر و تراکتور و دستمزد کارگری برای شخم و شیار و آب تخت کردن نیز بودند.
رونق ویژه تولید برنج
بروز چنین شرایطی باعث شده تا بازار برنج تحت تأثیر قرار گرفته و از گوشه و کنار شنیده می‌شود که با وجود تمام اظهارات مطرح شده از سوی مسئولان جهاد کشاورزی مازندران درباره رونق ویژه تولید برنج برای امسال در استان، شاهد افزایش ناگهانی قیمت این محصول در بازار هستیم؛ به‌گونه‌ای که برخی از انواع برنج مرغوب طارم بیش از ۲۰ تا ۲۲ هزار تومان شده است. جهش قیمتی که تنها نفعش به جیب دلالان می‌رود و سر کشاورز با تمام مرارت‌هایی که برای تولید انجام می‌دهد در این میان بی‌کلاه می‌ماند. چون به محض فرارسیدن فصل برداشت شالی‌ها باز هم ورود برنج‌های خارجی بازار را دستخوش رکود کرده و برنج‌های تولیدی با قیمت بسیار کم‌تر از نرخ روز به انبارهای واسطه‌ها می‌رود. این درحالی است که کم‌تر از ۲۰ روز قبل بود که رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران اعلام کرده بود، در بدترین حالت پیش‌بینی می‌شود تا قیمت برنج امسال ۱۲تا ۱۶هزار تومان در هر‌کیلوگرم برسد. شاید یکی از راهکارهایی که باید برای جلوگیری از افزایش نامناسب و بدون مطالعه قیمت برنج تولیدی صورت گیرد، ترغیب شالیکاران به روی آوردن به کشت برنج ارقام پر محصول باشد. گویا این رخداد در برخی از اراضی در حال افتادن است و به گفته شهیدی فر، امسال کشت ارقام پرمحصول از ۴۷هزار هکتار به ۵۵هزار هکتار افزایش می‌یابد.
حالا یک خطر بزرگ کشاورزی استان و بخصوص شالیزارها را تهدید می‌کند؛ اینکه کشاورز با بروز چنین شرایطی به این نتیجه برسد که کشت و کار کشاورزی دیگر مقرون به صرفه نیست و شالیزاری را رها کند. طی سال‌های گذشته همین اتفاقات باعث شد تا اراضی زیادی از سوی کشاورزان به فروش برسد و به هر روش ممکن بعدها شاهد روییدن قارچ مانند ویلاها و ساخت شهرک‌های ویلایی در این اراضی بودیم.
روزنامه ایران – حسین خانی
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet
