میانجیگری ژاپن میان ایران و آمریکا؛”احتمال” گفتگو قوت گرفته است ؟
در آستانه سفر نخست وزیر ژاپن به تهران سخنان مایک پمپئو مبنی بر آمادگی کاخ سفید برای مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران، امکان موفقیت میانجیگری ژاپن میان ایران و آمریکا را افزایش داده است.
ژاپن و سود برقراری گفتگو میان ایران و آمریکا
رویداد۲۴ : شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن، به زودی جهت وساطت میان ایران و آمریکا برای نخستین بار پس از انقلاب اسلامی به تهران سفر می‌کند. روزنامه ژاپنی «مینیچی» به نقل از یک مقام دولتی اعلام کرد آبه با رئیس‌جمهور حسن روحانی و برای اولین بار با آیت الله سید علی خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، دیدار خواهد داشت.
ژاپن نخستین کشوری نیست که همزمان با تشدید تنش‌ها میان ایران و آمریکا برای میانجیگری میان دو کشور تلاش می‌کند. پیش از آن، کشور‌هایی نظیر سوئیس، عمان، قطر، عراق و حتی آلمان هم برای ایجاد زمینه مشترک میان تهران و واشنگتن تلاش‌هایی انجام داده بودند. اما برخلاف همه کشور‌ها و به دلایل متعدد، میانجیگری ژاپن نسبت به سایر میانجیگری‌ها شانس موفقیت بیشتری دارد…
آبه در سفر سه روزه خود به ایران، در ۱۲ ژوئن با روحانی و در ۱۳ ژوئن با آیت الله خامنه‌ای دیدار می‌کند. این نخستین بار پس از انقلاب اسلامی است که یک نخست‌وزیر ژاپن به ایران سفر می‌کند. همین امر، گمانه‌زنی‌ها درباره محتوای دیدار‌های آبه با سران ایران را بیشتر کرده است. اینکه آبه چه پیامی از جانب واشنگتن به تهران می‌آورد، هنوز به طور دقیق معلوم نیست، اما واضح است که سفر آبه در شرایط بغرنج فعلی با وساطت میان ایران و آمریکا مرتبط است…
به رغم اینکه ژاپن، متحد کلیدی آمریکا در برابر کره شمالی و چین است، اما با ایران روابط دوستانه‌ای داشته است. مناسبات ایران و ژاپن هرگز خصمانه نبوده و ژاپن، جز در چند ماه اخیر، همواره یکی از مشتریان عمده نفت ایران بوده است و فقط تحت فشار‌های شدید آمریکا قبول کرد خرید نفت از ایران را متوقف کند. در مقابل، ژاپن با آمریکا هم رابطه بسیار نزدیکی دارد. روابط متوازن ژاپن با ایران و آمریکا، بر شایستگی توکیو برای میانجیگری میان تهران و واشنگتن افزوده است. برای فهم بهتر این امر، کافی‌ست نگاهی به وضعیت روابط سایر میانجیگر‌ها با ایران و آمریکا بیندازیم. عمان و قطر، که جزو واسطه‌ها هستند، به بیانیه‌های پایانی نشست‌های اخیر اتحادیه عرب و شورای همکاری خلیج فارس در مکه اعتراض نکردند. در این بیانیه‌ها، سیاست منطقه‌ای ایران صریحا محکوم شد. از این رو، عمان و قطر در واقع، ولو به شکل ظاهری، در کنار عربستان هستند.
عراق و آلمان نیز فاقد اعتبار لازم برای میانجیگری هستند. آمریکا و ایران هر دو وساطت عراق را جدی نگرفته و اعلام کرده‌اند که از بغداد درخواستی برای میانجیگری نداشته‌اند. افزون بر این، دلیل اصلی دولت عراق برای پادرمیانی میان ایران و آمریکا، دور کردن کشور خود از ترکش‌های احتمالی درگیری میان این دو کشور است. در رابطه با آلمان، هم عضویت این کشور در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) مانع از این می‌شود که برلین میان ایران و آمریکا وساطت کند. چون سیاست فعلی برلین بر حفظ برجام و عدم مذاکره مجدد بر سر آن مبتنی است. گذشته از این، آلمان تمایل چندانی برای وساطت نشان نداده است. این کشور در اوج تنش‌های ایران و آمریکا، مدیر کل سیاسی وزارت خارجه خود را به تهران فرستاد…
احتمال موفقیت تلاش ژاپن، تفاوت ماهوی وساطت آن با سایر میانجیگری‌هاست. به عبارت دیگر، ژاپن نه برای جلوگیری از جنگ، بلکه برای برقراری کانال گفتگو میان ایران و آمریکا وساطت می‌کند. تقریبا اکثر کشور‌هایی (حتی سوئیس) که در چند هفته گذشته میان ایران و آمریکا پادرمیانی کرده‌اند، گمان می‌کردند که این دو کشور به سوی درگیری نظامی حرکت می‌کنند. این در حالی است که ایران و آمریکا، هر دو تمایلی به جنگ ندارند و این را به صراحت اعلام کرده‌اند، در مقابل، هر دو کشور راه حل مبتنی بر گفتگو را منتفی ندانستند.
سفر آبه در حالی صورت می‌گیرد که هیاهوی جنگ فروکش کرده و احتمال گفتگو قوت گرفته است. در آستانه سفر مهم شینزو آبه به ایران مقامات این کشور و آمریکا برای گفتگو اعلام آمادگی کردند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، در اقدامی قابل‌توجه، ظاهرا از شروط گفتگو با ایران عقب‌نشینی کرده و در یک نشست خبری در سوئیس گفته آمریکا آماده گفتگوی بدون پیش‌شرط با ایران است… هفته گذشته، آبه با ترامپ دیدار و نظر مساعدش در مورد وساطت ژاپن را جلب کرد و بزودی هم با رهبری انقلاب اسلامی و رئیس‌جمهوری ایران دیدار می‌کند.
سوای احتمال موفقیت یا عدم موفقیت ابتکار عمل آبه، پیام احتمالی که او از جانب واشنگتن به تهران می‌آورد هم شایان توجه است. مقامات رسمی ژاپن هنوز نگفته‌اند که آبه چه پیشنهادی از جانب آمریکا خواهد آورد. کاملا بدیهی است که نگویند. چون اگر پیشنهادات پشت‌پرده را افشا کنند، وساطت ممکن است به هم بخورد.
با این حال، در این زمینه، می‌توان چند احتمال را مطرح کرد؛ نخست آنکه آبه احتمالا پیامی به تهران بیاورد که در آن آمریکا بر عدم پیگری سیاست برندازی نظام تاکید بیشتری کند. ژاپن مشتری نفت ایران بود، بنابراین احتمال دوم این است که آمریکا برای تسهیل گفتگو با ایران، به ژاپن به طور سری اجازه دهد، مقدار محدودی از نفت ایران را خریداری کند.
چند روز پیش، روزنامه وال‌ستریت‌ژورنال، مدعی شده بود آمریکا به طور بی‌سروصدا با فروش مقدار محدودی از نفت ایران موافقت کرده است. البته، برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، خبر وال‌ستریت‌ژورنال را تکدیب کرد، اما به هر حال احتمال دوم دور از ذهن نیست…
ژاپن در پذیرفتن قطعنامه ۵۹۸ هم نقش موثری داشت!
آفتاب یزد- گروه سیاسی: نخست‌وزیر ژاپن ۲۲خردادماه به ایران سفر خواهد کرد. بسیاری هدف این سفر را میانجیگری میان آمریکا و ایران می‌دانند…چه پیش از دیدار شینزو آبه با ترامپ و چه پس از آن بحث میانجیگری ژاپن میان ایران و آمریکا مطرح بود اکنون بسیاری معتقدند که یکی از اهداف این سفر به ایران نیز همین است. اما این در حالی است که مقامات بلند پایه کشور اساساً بحث هرگونه مذاکره با آمریکا را منتفی دانستند و مسئله میانجیگری ژاپن را در شرایط فعلی امکان‌پذیر نمی‌دانند.
ژاپن همواره به دنبال این بوده است که روابط خوبش را با ایران حفظ کند. ما بر سر قطعنامه ۵۹۸ هم این نقش را از ژاپنی‌ها شاهد بودیم. آن‌ها در همان موقع مطرح می‌کردند که اگر ایران قطعنامه را بپذیرد ژاپن در بازسازی ایران کمک خواهد کرد و یک فرد مورد وثوقی را در آن موقع به نام آقای سایتو به عنوان سفیر شان تعیین کردند. او خیلی سعی کرد که این قول را به نتیجه برساند. ایران هم در زمان خودش قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفت همان موقع ما به ژاپن گفتیم حالا که شما گفتید با پذیرفتن این قطعنامه در بازسازی ایران کمک می‌کنید اکنون وقت آن فرارسیده است که به وعده تان عمل کنید… در همان مواقع نفت ما را پیش خرید می‌کردند و پول‌ها‌ی قابل توجهی را در اختیار ایرانیان می‌گذاشتند. ژاپنی‌ها بعدها نفت ایران را به جای آن پول برداشت می‌کردند…
باید دید که بحث میانجیگری ژاپن قرار است به چه شکلی پیش رود …اگر آبه حامل پیام‌ها‌ی ویژه‌ای باشد آن موقع ممکن است وضعیت زمین تا آسمان فرق کند…
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotn
