موج جدید گرانی ؛ رشد تورم،تشدید فقر و ژرفش فاصله طبقاتی
علیرغم اعلام مسئولان نظام مبنی بر عدم رشد قیمت کالاها، گزارشها حکایت از افزایش قیمت کالاها دارد.در آمار تورم ماه آینده که در تمام روزهای ماه، بنزین با نرخ جدید محاسبه خواهد شد، شاهد رشد بیشتری در تورم خواهیم بود. به این ترتیب می توان سخنان تهدید آمیز فرماندهان سپاه ومسئولان قوه قضاییه در روزهای اخیر را بخشی از برنامه مقابله با اعتراضات احتمالی آینده محسوب کرد.
پیامد های ویرانگر آزاد سازی قیمت ها نمایان می شود !
ایرنا- طبق مشاهدات صورت گرفته، برخی اقلام کالایی بعد از افزایش قیمت بنزین، گاهی با الگویی منطقی و در بسیاری مواقع بهصورت هیجانی رشد کردهاند.علیرغم اعلام مسئولان مبنی بر عدم رشد قیمت کالاها، گزارشهای میدانی حکایت از افزایش قیمت برخی کالاها دارد. الگوی این افزایشها، همانطور که انتظار میرفت، ابتدا از کالاهایی شروع شده که بهصورت مستقیم از قیمت بنزین تأثیر پذیرفتهاند. نرخ حملونقل مسافران درونشهری و میوه و ترهبار گاهی بین ۲۵ تا ۵۰ درصد رشد داشته و بنابراین بهطور غیرمستقیم بر هزینه تولید و در نهایت قیمت مصرفکننده تأثیر گذاشته است. مشاهدات حاکی از این است برخی مسافربرهای شخصی، برای افزایش قیمت کرایهها از ۱۵۰۰ تومان به ۲۰۰۰ تومان پافشاری زیادی میکنند که گاهی اوقات با مقاومت مسافران همراه میشود. حتی مشاهده شده گاهی تاکسیهای زردرنگ سطح تهران نیز همین میزان کرایه بیشتر را از مسافران درخواست میکنند.
برخی وانتبارها هم بدون هیچ دستورالعمل و بخشنامهای، کرایه حمل بار را به بهانه سهمیهبندی بنزین بالا بردهاند. این مسئله، قیمت تمام شده میوه و صیفیجات را برای میوهفروشان افزایش داده و موجب شده آنها نیز نرخهای خود را تغییر دهند. قیمت هر کیلوگرم گوجهفرنگی به رقمی بین ۸.۵ تا ۱۳ هزار تومان رسیده که البته مسئول اتحادیه میوه و ترهبار علت آن را شروع فصل سرد و کاهش تولید این محصول عنوان کرده است. گوجهفرنگی در همین ماه گذشته یکی از ارزانترین محصولات بازار به شمار میآمد، تا حدی که امسال بسیاری از خانوادهها ترجیح دادند از قیمت ارزان آن برای ربگیری استفاده کنند. تابستان امسال قیمت فروش گوجه از روی مزرعه (تولیدکننده) به زیر ۵۰۰ تومان رسید، موضوعی که باعث شد برخی کشاورزان، مزارع خود را در اوج برداشت رها کنند؛ چرا که این قیمت حتی دستمزد میوهچین را هم نمیتوانست جبران کند.علاوه بر گوجه فرنگی، در بازار اقلامی مانند نارنگی، پرتقال و انار هم در روزهای اخیر رشد قیمت داشتهاند. بهطور مثال قیمت هر کیلوگرم انار درجه یک از ۹۰۰۰ تومان به ۱۲ هزار تومان رسیده است.
اهمیت ۱۰ درصدی حملونقل در سبد مصرفی خانوار
اینها اقلامی است که سریعتر از دیگر کالاها به گرانی بنزین واکنش نشان داده است. برخی از موارد یاد شده مثل رشد قیمت حملونقل، بهصورت مستقیم و برخی مانند میوه بهشکل غیرمستقیم، اما سریعتر از دیگر کالاها رشد قیمت را تجربه کرده است. اگر بخواهیم تأثیر مستقیم این رشد را در سبد مصرف خانوار بسنجیم، باید به ضریب اهمیت حملونقل در این سبد نگاهی بیندازیم. طبق فرمول مرکز آمار درباره شاخص قیمت مصرفکننده، ضریب اهمیت (وزن و اهمیت یک کالا در کل سبد خانوارها) حملونقل نزدیک ۱۰ درصد است.
روز شنبه مرکز آمار کشور اطلاعات مربوط به نرخ تورم مصرفکننده آبان ماه را منتشر کرد. هرچند قیمت جدید بنزین تنها در چهار روز آخر این ماه محاسبه شده، اما با این حال، تورم حملونقل جزو بالاترین نرخها در میان گروههای کالایی بوده است. همانطور که میدانید نرخ تورم را بر اساس میانگین قیمتی یک سبد کالا در طول یک ماه اندازهگیری میکنند، به این صورت که برای به دست آوردن تورم حملونقل، قیمت بنزین برای ۲۶ روز ۱۰۰۰ تومان و برای چهار روز انتهایی ماه، مطابق قیمت جدید محاسبه شده است. با این حال طبق این آمار، نرخ تورم ماهانه این کالا به ۵.۴ درصد رسیده است. در گروه عمده کالاهای غیرخوراکی و خدمات گروه حملونقل شخصی (بنزین و انواع خودروی سواری) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشتهاند. اما در آمار تورم ماه آینده که در تمام روزهای ماه، بنزین با نرخ جدید محاسبه خواهد شد، احتمالاً شاهد رشد بیشتری در تورم گروه غیرکالایی خواهیم بود.
سهم حمل و نقل در هزینه تولید
علاوه بر اینکه قیمت بنزین، موجب واکنش برخی کالاها شد، در بسیاری از کالاها امکان تأثیرپذیری بلندمدتتر وجود خواهد داشت. از آنجایی که حملونقل در هزینه تولید همه کالاها مستتر است، احتمال دارد که در هفته جاری هم با فراگیری موج کوچکی از گرانی مواجه شویم. البته در ابتدای هفته جاری هم تا حدی این اتفاق افتاده است. صاحب یک رستوران میگوید که قیمت برنج ایرانی و مرغ در روز شنبه رشد داشته است. یک هایپر مارکت هم که بسیاری از اقلام را روز شنبه خریداری کرده بود، عنوان میکند که بسیاری از کالاها مانند ماکارونی یک برند خاص و همچنین یک نوع شربت آماده در این روز رشد قیمتی داشتهاند.پیگیریها نشان میدهد در بازار آهن هم قیمتها با افزایش ۷۰ تا ۸۰ هزار تومانی برای هر تیرآهن در طول روزهای گذشته مواجه بودهاند… مسئولان معتقدند که افزایش نرخ بنزین بهصورت مستقیم و غیرمستقیم بهترتیب ۲.۵ و ۴ درصد بر تورم تأثیر خواهد گذاشت؛ موضوعی که البته موجب اعتراض برخی اقتصاددانان از این منظر شد که حتی این رقم نیز موجب تشدید فقر و ایجاد فاصله طبقاتی بیشتر خواهد شد…
صعود دلار شتاب گرفت
همچنین یورونیوز در گزارشی نوشت :یک روز پس از آن که رئیس کل بانک مرکزی ایران به مردم در خصوص حفظ ثبات بازار ارز اطمینان داد، نرخ دلار در بازار رسمی و آزاد بار دیگر افزایش یافت.عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران روز شنبه با نگارش یادداشتی، نگرانی مردم در خصوص نوسان قیمت ارز طی یک هفته گذشته را «بی مورد» و «از سر ناآگاهی از توان بانک مرکزی» ایران خواند.با این وجود، بانک مرکزی ایران در آغاز معاملات روز یکشنبه و پس از دو روز ثبات، نرخ عرضه دلار در شبکه رسمی صرافیها را با ۱۰۰ تومان افزایش به ۱۱ هزار و ۹۰۰ تومان رساند.همزمان بهای فروش دلار در بازار آزاد تهران نیز به سیر صعودی خود ادامه داد و به ۱۲ هزار و ۳۰۰ تومان رسید.
سه هزار تومان شدن نرخ هر لیتر بنزین و آهنگ رشد تورم
روزنامه ستاره صبح نیز با اشاره به افزایش قیمت کالاها پس از آزاد سازی نرخ بنزین در مطلبی از جمله خاطر نشان ساخت ؛ در حالی نرخ تورم در آبان ماه کمتر از ۴۲ درصد اعلامشده که مردم حس میکنند نرخ تورم بیشتر از این رقم است. بررسی اجزای نرخ تورم نشان میدهد تورم مواد خوراکی که مردم با آن به شکل روزمره مواجه هستند ۵۴ درصد است یعنی ۱۲ درصد بیش از میانگین نرخ تورم کشور. به همین دلیل وقتی مسئولان از کاهش نرخ تورم سخن میگویند افرادی که هرروزه هزینه بیشتری برای خوراکیهای خود میپردازند نمیتوانند آن را باور کنند. البته مسئله این است که نرخ تورم کل کشور رو به کاهش است اما هزینههای زندگی مردم روندی متفاوت را طی میکند. در ماجرای بنزین هم همین مسئله دیده شد. رئیسکل بانک مرکزی میگوید سه هزار تومان شدن نرخ هر لیتر بنزین چهار درصد به نرخ سالانه تورم میافزاید. این برداشت بر اساس مدل آماری و تئوری محض قابلاثبات است ولی در اقتصاد ایران انتظارات مردم و شرایط ذهنی نقش پررنگی برافت و خیز قیمتیها دارد. به همین دلیل گرچه مدل آماری کماهمیتی یک مسئله را نشان میدهد در عمل اتفاق دیگری میافتد… اکنون هم بعید است قیمت بنزین تنها چهار درصد بر نرخ تورم تأثیر گذارد…
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotn