غمنامه‌‌ای برای یک نرم افزار«شاد»
کاهشِ سرانهٔ آموزش، افزایشِ بی‌سوادی و کم‌سوادی، دستگیری و فشار به فعالان مدنی مرتبط با سیستم آموزشی، تصویرهای مختلف وضعیت آموزش و تربیت سال ۹۸ – ۹۹ . سال‌های متمادی‌ای است که این کاستی‌ها و مانع‌ها گریبان دانش آموزان، دانشجویان، استادان و معلمان ایران را رها نمی‌کنند. برای برون‌رفت از این وضعیت، همکاریِ مشترک نیروهای مترقی به‌منظور سازمان‌دهی و پیشبردِ کارزار موفقی در دفاع از یک سیستم آموزشی کارآ، مدرن، و مردمی در میهن‌مان، امری است که بیش‌ازپیش ضرورتش احساس می‌شود….
همدلی،ستاره لطفی : این دو ماه است که کرونا مدارس را تعطیل کرده و دانش‌آموزان را خانه‌نشین! وزارت آموزش و پرورش نیز از همان روزهای ابتدایی تعطیلی مدارس به دنبال راهکاری اثربخش و راهگشا بود که وقفه در آموزش دانش‌آموزان ایجاد نشود. اما با تمام این تلاش‌ها تاکنون نتوانسته است راهکار مناسبی برای کاهش آسیب‌های نظام آموزشی در دستور کار قرار دهد و سیاستی را در پیش بگیرد که ضمن این که نیازهای آموزشی دانش‌آموزان را پاسخگو باشد، بتواند تمام دانش‌آموزان را بدون مشکل و تبعیض زیر چتر آموزش قرار دهد.
آخرین تلاش این سازمان طراحی اپلیکیشنی به نام «شاد» بود. این اپلیکیشن که مخفف «شبکه آموزشی دانش‌آموزان» است قرار بود برای دانش‌آموزان شادی به همرا آورد و جای خالی مدارس را در زمان خانه‌نشینی و تعطیلی پر کند، اما این اپلیکیشن برخلاف نامش تاکنون نه تنها نتوانسته دانش‌آموزان را شاد و خیال آنان و والدین‌شان را از دریافت مطالب آموزشی راحت کند، بلکه موجب دردسرهای فراوانی برای آنها شده است.
عدالت آموزشی حلقه گم شده اپلیکیشن شاد
وزارت آموزش و پرورش روز شنبه ۲۳ فروردین، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که همکاری این وزارتخانه با پیام‌رسان‌های داخلی از جمله روبیکا، برای آموزش مجازی دانش‌آموزان خاتمه پیدا کرده است. آموزش و پرورش در این اطلاعیه اضافه کرده که برای ادامه تعامل معلمان و دانش‌آموزان، پلتفرم اختصاصی خودش را به نام «شاد» و با همکاری «همراه اول» ایجاد کرده است. اما این پلتفرم اکنون در میان طیف گسترده‌‌ای از دانش‌آموزان، کارایی ندارد. به اعتقاد کارشناسان آموزش یکی از مشکلات بزرگ این برنامه موبایلی آن است که در طراحی این اپلیکیشن عدالت آموزشی مدنظر قرار گرفته نشده و اکنون این مشکل به تبعیض و نابرابری‌هایی در دسترسی به آموزش دامن زده است. اولین گام برای دسترسی به این پلتفرم آموزشی حداقل داشتن گوشی تلفن هوشمند است که اکنون در بازار قیمت چند میلیونی دارد و این وسیله برای بسیاری از خانواده‌ها در مناطق محروم یک کالای لوکس به شمار می‌رود که ضمن این که به آن دسترسی ندارند، قدرت خرید آن را نیز ندارند. چند روز پیش یکی از نمایندگان مجلس با انتقاد از فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم برای آموزش از راه دور از اپلیکیشن شاد انتقاد کرد. سیدتقی کبیری در تذکری شفاهی در جریان جلسه علنی روز چهارشنبه گذشته مجلس گفت:«با راه‌اندازی برنامه شاد برخی از خانواده‌ها مجبور به پرداخت هزینه زیادی برای خرید موبایل شدند و به نظر می‌رسد برنامه شاد عده‌ای را غمگین کرده است.»
مشکلات دسترسی به این پلتفرم آموزشی در خانواده‌هایی که بیشتر از یک دانش‌آموز دارند بغرنج‌تر می‌شود، چرا که برای هر دانش‌آموز نیاز به یک گوشی موبایل هوشمند است.علاوه بر این زیرساخت‌ها و اینترنت در بخشی از روستا‌ها و مناطق بسیار ضعیف و دارای اختلال و قابلیت دسترسی به آن دشوار است.
۳۰درصد از دانش‌آموزان کشور به سامانه شاد دسترسی دارند
با وجود این که آموزش و پرورش ادعا کرده است که نزدیک به ۹۵ درصد دانش‌آموزان شرایط دسترسی به آموزش‌های مجازی را دارا هستند، چند روز پیش نیز یکی از نمایندگان مجلس گفت فقط ۳۰ درصد از دانش‌آموزان کشور به سامانه شاد دسترسی دارند. «فاطمه ذوالقدر» نماینده مردم تهران، شمیرانات و پردیس در مجلس گفت:«نرم‌افزار شاد که امروز آموزش و پرورش به شدت برای آموزش در فضای مجازی بر آن تکیه دارد، فقط در دسترسی ۲۰ الی ۳۰ درصد از دانش‌آموزان قرار دارد و از وزیر آموزش و پرورش انتظار می‌رود با توجه به پیش‌بینی‌های موجود که ممکن است ویروس کرونا سال تحصیلی آتی را نیز متاثر کند، سازوکار اجرایی و عملیاتی را در نظر گرفته که تمام دانش‌آموزان به فرصت‌های آموزشی دسترسی کافی و لازم را داشته باشند و اهداف آموزشی محقق شود.» البته این اپلیکیشن فقط دانش‌آموزان محروم را آزرده خاطر نکرده است، بسیاری از دانش‌آموزان قشر مرفه که دسترسی به گوشی‌های هوشمند با کلاس جهانی دارند نیز از آن ناراضی هستند. چرا که اپلیکیشن شاد فعلا تنها برای گوشی‌های اندرویدی عرضه شده است و افرادی که دارای گوشی آیفون هستند و از سیستم عامل iOS استفاده می‌کنند، نمی‌توانند از آن استفاده کنند!
البته دارندگان گوشی و تبلت‌های اندرویدی دارای اینترنت هم بدون مشکل نیستند. از آنجا که اپلیکیشن شاد هنوز از «گوگل پلی» قابل دانلود نیست، بسیاری از گوشی‌ها اجازه نصب آن را نمی‌دهند.
پلتفرم آموزشی شاد و صدها مشکلات فنی و غیرفنی
فقط نادیده گرفتن عدالت آموزشی نیست که این سامانه آموزشی را نامطلوب کرده است. مشکلات فنی نیز دسترسی به آن را دشوار کرده است. این برنامه موبایلی باید روی تلفن‌های هوشمند با اندروید به روز نصب شود و این موضوع یعنی تحمیل هزینه زیادی به خانواده‌ها از طرفی دیگر این اپلیکیشن نیاز به پهنای باند وسیع برای جابجایی داده‌ها دارد و عملا با زیرساخت اینترنتی کشور به خصوص در استان‌های محروم همخوانی ندارد. علاوه بر ایرادات فنی بسیاری از جمله اعلام خطا هنگام ثبت نام، کارکردن با این اپلیکیشن نیاز به آموزش مفصل دارد و این خود به دردسر خانواده‌ها افزوده است.
در کنار تمام مشکلات اپلیکیشن شاد باید به غیرکاربردی بودن این پلتفرم برای معلولان اشاره کرد. در طراحی این اپلیکیشن هیچ‌گونه تمهیداتی برای استفاده برخی از دانش‌آموزان معلول مانند نابینایان یا ناشنوایان اندیشیده نشده و این اپلیکیشن خدمات آموزشی برای آنان مد نظر قرار نداده است.
اگر جمعیت دانش‌آموزان اتباع و جمعیت بی‌شناسنامه‌ها را که در طراحی این اپلیکیشن دیده نشدند، را نیز به حساب بیاوریم، محدودیت‌های این اپلیکیشن بیشتر به چشم می‌آید.
برای دسترسی به مطالب آموزشی این اپلیکیشن نیاز به ارائه کدملی است و این اپلیکیشن امکان ورود بدون کد ملی به کاربران نداده است، این در حالی است که نزدیک به ۵۰هزار کودک بدون شناسنامه و فاقد کدملی در کشور وجود دارد که نیازمند دریافت این مطالب هستند و به دلیل نداشتن کد ملی از مطالب آموزشی این اپلیکیشن محروم می‌شوند.
البته به تازگی آموزش و پرورش گفته است، در مورد اتباع سایر کشورها، کد هویتی اتباع به‌جای کد ملی درج شود و نیازی به ورود اطلاعات شناسنامه‌ای نیست و امکان ورود این دسته از دانش‌آموزان هم به‌زودی فراهم می‌شود. انتقاد‌های زیادی به سیاست آموزشی آموزش و پرورش -که برخی آن را آپارتاید تحصیلی می‌نامند- از سوی تعداد قابل توجهی از دانش‌آموزان و اولیای آنها و همچنین کارشناسان و نمایندگان مجلس صورت گرفته است. در نهایت این انتقادات آموزش و پرورش را بر آن داشت که به دنبال راه حلی برای این مشکل باشد. این سازمان به تازگی اعلام کرده است که تصمیم دارد دانش‌آموزانی که توان خرید و داشتن گوشی تلفن هوشمند را ندارند، شناسایی و تجهیز کند. برخی به این سیاست هم با دید تردید نگاه می‌کنند و به ساختاری این چنینی برای آموزش و پرورش خوشبین نیستند و می‌گویند این سیاست ضمن این که اجرایی شدن آن با اما و اگر زیاد همراه است، احتمال فساد را نیز بالا می‌برد و البته در شرایط کرونایی، شاید اصولا امکان‌پذیر نباشد.
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotn
