در مسخ جامعه هنری
ایجاد وضعیتی با یک برنامه ریزی از قبل تهیه شده، در راستای مسخ جامعه هنری میهن ما،مرتجعان قصد دارند اندیشه های ارتجاعی خویش را برای چپاول هر چه بیشتر منابع مالی با زور سر نیزه به جامعه پویا و زنده ایران تحمیل کنند. تاریخِ بیش از صد سال مبارزه مردم ایران نشان می دهد که این در نهایت اندیشه مترقی است که تسلط خویش را حکمفرما می سازد. تحولاتی که در عرصه هنری ایران هم اکنون در جریان است نادرستیِ تحلیل هایی ارائه شده از سوی ارتجاع نشان می دهد که معتقد است جنبش مردمی به عقب رانده شده است. باید با سازمان دهی این جنبش های اجتماعی، از پتانسیل بالای آنها برای تحقق خواست های مردمی نهایت بهره برداری را بکار گرفت….
خانه فروغ، روشن؛ خانه مشکاتیان، بیصدا
آرمان ملی: در فضای مجازی این خبر منتشر شده که خانه پرویز مشکاتیان تخریب شده است، در حالی که در سوی دیگر با پیگیری معاون رئیسجمهور خانه فروغ فرخزاد ثبت ملی شده و از تخریب رهایی یافته است. این سوال وجود دارد که آیا نمیتوان به گونهای قانون را اصلاح کرد که همه اماکن فرهنگی حفظ شوند؟ تخریب خانه پرویز مشکاتیان در حالی اتفاق افتاد که روزنههای امیدی برای جلوگیری از تخریب آن به وجود آمده بود. مالک خانه مشکاتیان گفته است که این خانه را دو سال پیش به قیمت دو میلیارد تومان خریده است و حالا این خانه ۱۰ میلیارد تومان قیمت دارد. جنگ مالک و میراث فرهنگی زمانی مغلوبه و به ویرانی خانه منتهی شد که به گفته مالک، وزارت میراث فرهنگی در تلاش بوده که خانه را به همان قیمت دو سال پیش بخرد؛ یعنی همان دو میلیارد تومان. به همین دلیل محمد داراشانی تصمیم به تخریب آن گرفته است. کشمکشهای بین مالک و میراث فرهنگی در حالی ادامه داشت که کار تخریب خانه دنبال میشد. تخریب خانه از همان وقت نشان میداد که میراث فرهنگی بازنده این معادله بوده است. با همه اینها سخن رئیس میراث فرهنگی نیشابور شایسته توجه بیشتر است. در حالی که حساسیتها درباره تخریب این خانه کمکم بیشتر میشد، محمداسماعیل اعتمادی با اشاره به اینکه این ملک از طرف وزارت میراث فرهنگی واجد شرایط برای ثبت نبوده، اظهار کرده است که برای جلوگیری از تخریبش دو سال تلاش صورت گرفته است. هرچند این سوال خود را نشان میدهد که اگر خانه واجد شرایط ثبت نبوده است، چرا باید برای جلوگیری از آن دو سال تلاش شود؟
تخریبشدهها و تخریبنشدهها
خانه مشکاتیان، نخستین خانه بزرگان فرهنگ ایران نبوده که از بین رفته است؛ خانه مادری هوشنگ ابتهاج نیز در فروردین سال ۹۸ تخریب شده است. شهرود امیرانتخابی، مدیرکل میراث فرهنگی گیلان درباره علت تخریب و رد ثبت خانه مادری هوشنگ ابتهاج گفت: این خانه در سال ۴۰ به کسی فروخته شده بود. میراث فرهنگی زمانی میتواند یک خانه را ثبت کند که مالک شخصی آن رضایت داشته باشد. این مشکلی بوده است که برای ثبت این خانه داشتهایم. اوایل آبان ۹۲ خبرگزاری میراث فرهنگی خبر تخریب خانه استاد بنان را منتشر کرده است. این خانه تاریخی در نیاوران، بلندیهای جمالآباد، نبش کوچه مینا، پلاک ۱۲ قرار داشته است. در آن روزها محمد بهشتی، مشاور ارشد سازمان میراث فرهنگی بود و تخریب این خانه را به مثابه از دست دادن صاحبان تهران عنوان کرد: تهران شهر خاطره است. خاطرههای این شهر را صاحبان این خانه به وجود آوردهاند. اکنون شنیدهام خانه بنان را تخریب کردهاند. دوستداران فرهنگ، کم نیستند و فعالیتشان باعث شده است تا بسیاری از خانههای قدیمی هنرمندان سرپا بماند. خانه نیما یوشیج در یوش، خود به جاذبه گردشگری تبدیل شده، خانه موزه شهریار در تبریز و خانه موزه استاد انتظامی و کافه نادری، برخی از چندین خانه قدیمی هنرمندان هستند که سرپاست و محل بازدید علاقهمندان؛ خانه پدری فروغ فرخزاد هم یکی از آنهاست. چندین سال بود که خبر تمایل مالکان خانه پدری فروغ مطرح شده بود، بعد از ایجاد حساسیت توسط رسانهها، نخست مسئولان دفتر ثبت میراث فرهنگی استان تهران اعلام کردند نسبت به مالکیت این خانه توسط پدر فرخزاد در سالهای گذشته شک و تردید دارند و تا زمانی که سندی برای تأیید این مساله به دستشان نرسد، باید این وضعیت بررسی شود. مهر ۹۷ علیاصغر مونسان، معاون رئیسجمهوری در اینباره گفت: خانه پدری فروغ فرخزاد، شاعر معاصر ایرانی سوم مهر به شماره ۳۲۱۰۸ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. بسیاری از آثار فروغ فرخزاد در این خانه متولد شده، بنابراین این خانه علاوه بر بعد تاریخی، دارای شئون ادبی و ملی است.
حفاظت از خانه مفاخر
اوضاع در دیگر کشورها به چه صورت است؟ آنها با خانههای مفاخر خود چه رفتاری دارند؟ مدیر انتشارات شمع و مه در اینباره توضیح داد: بیرون از کشور، به این موضوع خیلی اهمیت میدهند. بخش خصوصی اماکنی که متعلق به مفاخر هستند یا املاکی را که بیشتر از ۲۰۰ سال قدمت داشته باشد به هر عنوان میخرد و نگهداری میکند. افشین شحنهتبار با اشاره به خانه بتهوون در شهر بن کشور آلمان، درباره چگونگی نگهداری از آن بیان کرد: نسل به نسل از این خانه نگهداری شده است. در این ملک از پیانویی که بتهوون برای نخستین بار با آن نواخت تا گوشیای که بتهوون بهعنوان سمعک از آن استفاده میکرد تا گهوارهای که در آن بزرگ شده، همه نگهداری شده است. این خانه به جاذبه توریستی در شهر کوچکی از آلمان تبدیل شده است. این افراد بسیار معروف هستند، اما برای افراد کمتر شناخته شده هم چنین اقداماتی انجام میشود. به گفته او خانه گوته قدمت ۴۰۰ ساله دارد. این خانه، ملک پدری گوته بود و بهنوعی مردم آلمان از آن نگهداری کردهاند. در جنگ جهانی دوم، ملک کناری خانه گوته تخریب شد و این تخریب روی خانه گوته تأثیر گذاشت، اما مردم شهر از آن نگهداری کردند. حفظ و نگهداری از خانه نویسندگان، شاعران و دیگر هنرمندان اقدامی است که کمکم در ایران مهم شمرده میشود. شاید بهتر باشد بیرون از هرگونه توجه به طرز فکر افرادی که در آن خانهها زندگی میکردند، فقط برای حفظ بخشی از تاریخ از این اماکن نگهداری شود؛ روندی که میتواند برای مردم منطقه درآمدزا باشد و برای نویسندگان معاصر، انگیزه تحمل سختیها را ممکن سازد.