در بازار بورس چه می گذرد؟

صبح دیروز جنجال دیگری بر سر مالیات بر عایدی در رسانه‌ها به راه افتاده بود. خبرگزاری فارس در حالی از به جریان افتادن طرح اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در حوزه‌های مختلف اقتصادی؛ از ارز و سکه گرفته تا مسکن، خودرو و سهام شرکت‌های بورسی حکایت می‌کرد که در هفته‌های گذشته سکانداران اقتصادی از معافیت مالیاتی بازار سرمایه خبر داده بودند….

همدلی، فاطمه آقایی‌فرد: در تارنمای این خبرگزاری آمده بود که یکی از اقدامات نمایندگان مجلس یازدهم توجه به توسعه پایه‌های مالیاتی و تنظیم‌گر در عرصه اقتصادی است؛ معمولا پایه‌های مالیاتی اهداف گوناگونی از جمله عدالت اجتماعی،‌ افزایش منابع عمومی بودجه، کاهش سوداگری و تنظیم کننده بخش‌های اقتصادی را دنبال می‌کند. این گزارش در ادامه از اعلام طرح مالیات بر عایدی سرمایه از سوی مجلس یازدهم خبر داد و نوشت در صورت اجرا این طرح می‌تواند آبی بر آتش بازارهای مختلف و کاهش فعالیت دلالی و سوداگری باشد؛ فارس در ادامه این گزارش یکی از مهم‌ترین بازارهای هدف برای اجرای این مالیات را سکه، ارز و سهام عنوان کرد و گزارش را این‌طور ادامه داد: «سهام، سهم‌الشرکه، حق تقدم و سایر اوراق بهادار برای دوره تملک کمتر از شش ماه به نرخ ۲۰درصد، دوره تملک بیش از شش ماه تا سقف دو سال به نرخ ۱۰درصد و برای دوره تملک بیشتر از دو سال سال به نرخ پنج درصد، مشمول اخذ مالیات خواهند شد». بازار سرمایه که در ماه‌های اخیر رکوردهای بی‌سابقه از خود بر جای گذاشته و در جذب سرمایه‌های خرد و خانگی از سایر بازارها، مثل مسکن، خودرو، ارز یا سکه سبقت گرفته، دیروز در حالی با درج خبر اخذ مالیات از سهام شرکت‌های بورسی، واکنش کاربران در فضای مجازی و فعالان این بازار را برانگیخت که در ماه‌های اخیر رشد عجیب قیمت مسکن، خودرو، دلار و حتی سکه فشار مضاعفی را بر دوش اقشار ضعیف و متوسط وارد کرده و به نظر می‌رسد هر گونه سنگ‌اندازی در راه بازار سرمایه، نقدینگی بیشتری را به سمت مسکن و خودرو خواهد برد و دیگر کسی نمی‌داند چه بر سر قیمت این کالاها خواهد آمد. امسال با کاهش درآمدهای نفتی و کسری ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی، افزایش درآمدهای مالیاتی بیش از همه در دستور کار مسئولان قرار گرفته، اما به نظر می‌رسد دست گذاشتن روی بخش‌هایی از اقتصاد که شاید تازه راه خودش را پیدا کرده و آرام آرام در جذب نقدینگی سرگردان جامعه گام برمی‌دارد، هزینه‌‌ای حتی بیشتر از هزینه‌های جاری را بر خرج دولت اضافه کند.

طرحی که مجلس یازدهم را مقابل بازار سرمایه قرار می‌دهد

هر چه که بود، دیروز جنجال دیگری در رسانه‌های اجتماعی و شبکه‌های مجازی پرطرفدار به راه افتاده بود؛ وقتی فارس خبر اخذ مالیات ۲۰درصدی از فروش سهام شرکت‌های بورسی را، در تارنمای خود درج کرد، حاشیه‌های زیادی در این باره به راه افتاد. این خبر در حالی موجب نگرانی دوباره سهامداران شد که چندی پیش، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، در نشست ویژه خبری از معافیت مالیات بر عایدی سرمایه خبر داده بود و حتی این طرح با واکنش وزرات اقتصاد و دارایی نیز مواجه شده بود؛ وزیر امور اقتصادی و دارایی در نود و پنجمین نشست شورای گفت‌و‌گوی دولت و بخش خصوصی گفت: «وزارت اقتصاد هیچ برنامه‌ای برای وضع مالیات بر عایدی سرمایه در بازار سرمایه ندارد»؛ محمود علیزاده معاون حقوقی و فنی مالیاتی سازمان امور مالیاتی هم خبر از لایحه اصلاح پایه‌های مالیاتی در وزارت اقتصاد داد و گفته بود: «این لایحه آماده و به دولت ارسال شده و تمامی معافیت‌های مالیاتی هم تعریف شده است به عنوان مثال سود سپرده بانکی و سود حاصل از فعالیت در بورس به استناد قانون مالیات‌های مستقیم معاف از مالیات است و فرد بعد از اظهار این درامدها از پرداخت مالیات معاف می‌شود». اما دیروز خبرگزاری فارس خبری مبنی بر به جریان افتادن طرح اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس شورای اسلامی منتشر کرد که جنجال دوباره‌ای درباره سیاست‌های دولت و مجلس در زمینه اخذ درآمدهای مالیاتی به ویژه از بورس به راه افتاده بود و برای خیلی‌ها این سوال ایجاد شده بود که این طرحی که فارس از آن یاد کرده طرح تازه به جریان افتاده برای گرفتن مالیات از بازیگران بورس است، یا طرح قبلی است که دوباره مطرح شده است.

یک خبر و هزاران حاشیه

دیروز خبر اخذ مالیات از سهام شرکت‌های بورسی در حالی به گوش می‌رسید که رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در مصاحبه خود با رسانه‌ها در گذشته اعلام کرده بود که اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی یا سهام به معنای تحریک بازارهای موازی است و با چنین نگاهی گفته بود که موضوع مالیات از سهام شرکت‌های بورسی و حتی سپرده‌های بانکی منتفی است. مهدی طغیانی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این‌باره گفته بود: «طرح مالیات بر عایدی سرمایه برای ما در اولویت است، اما مالیات بر عایدی سهام برای ما قطعا در اولویت نیست رویکرد ما تقویت بازار سرمایه است». این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در توییتر خود نیز نوشت: «جنجال مجدد بر سر مالیات بر عایدی سرمایه مشکوک است، مجدد اعلام می‌کنم این طرح در دستور کار کمیسیون قرار نگرفته و مالیات بر عایدی بازار سرمایه را هم اولویت نمی‌دانیم، رویکرد مجلس تقویت بازار سرمایه است». در همین زمینه، محمد سعید احدیان، روزنامه‌نگار و دستیار سیاسی و رسانه‌ای رئیس مجلس نیز در توییتر خود نوشت: «مدتی است عده‌ای با هدف تحریب مجلس یازدهم پروژه‌ای را شروع کردند تا مجلس را مقابل بازار سرمایه قرار دهند، موضوع مالیات بر سود سهام از اساس منتفی است، قبلا هم مطرح شده و رئیس کمیسیون اقتصادی هم به صراحت آن را منتفی دانست». کانال تلگرامی روزنامه قانون، هم با تیتری با عنوان «حمله انتحاری به بازار سرمایه خنثی خواهد شد؟!» این‌طور به این خبر واکنش نشان داد: «طبق سیاست‌های حاکم در ایران، به نظر می‌رسد عده‌ای عادت کرده‌اند صبح‌های جمعه مردم را با اخبار بد از خواب بیدار کنند. ماجرا از این قرار است که صبح جمعه، خبری به نقل از بنگاه فارس منتشر شد. خبر کوتاه بود ولی سبب تشویش اذهان میلیون‌ها سهام‌دار در ایران شد. این خبرگزاری با انتشار یک ورق کاغذ مدعی شد که مجلس طرحی را برای دریافت مالیات‌های نجومی، از عایدی سرمایه ارائه داده است. همین خبر کوتاه کافی بود تا زمزمه‌ها در رابطه با سقوط مجدد شاخص بازار سرمایه به راه بیفتد؛ حمله‌ای انتحاری که مشخص نیست با چه نیتی از سوی این خبرگزاری خاص، صورت گرفت». قانون در ادامه نوشت: «برخی معتقدند این اقدامات مشکوک است و برای ضربه زدن به بازار سرمایه و تسویه حساب با دولت برای زمین گیر شدن آن در این روزهای تلخ اقتصادی صورت می‌گیرد، برخی دیگر نیز معتقدند این اقدامات در راستای ایجاد شوک منفی به بازار سرمایه صورت می‌گیرد تا ارزش سهام‌ها کاهش یافته و عده‌ای بتوانند سهام‌های سقوط کرده را به قیمت‌های پایین بخرند. نیت این گونه اقدامات و خبرسازی‌ها هر چه هست مصداق بارز تشویش اذهان عمومی است و مسئولان مربوط، باید جلوی این گونه خبرسازی‌ها بایستند». در ادامه این واکنش آمده این‌طور آمده بود: «در پایان جای تامل است وقتی که کشور، با کسری بودجه چندین هزار میلیاردی، جنگ اقتصادی و مصیبت‌های معیشتی رو به روست، مدعیان انقلابی‌گری چگونه بدون بررسی و رسیدگی‌های لازم، اینگونه اخبار را منتشر می‌کنند و آب هم از آب تکان نمی‌خورد؛ اگر رسانه‌های دیگر که حمایت‌های خاص نمی‌‌شوند، این گونه اقدامات را انجام دهند، چه سرنوشتی در انتظارشان خواهد بود؟! مردم ایران، به اندازه کافی هر روز با اخبار منفی و ناامیدکننده رو به رو هستند، حضرات بیش از این با روح و روان مردم بازی کنند. باید منتظر آغاز به کار بازارسرمایه در روز اول هفته بود و دید که تکذیب‌ها این حمله انتحاری را خنثی می‌کند؟!».

دغدغه دوباره سهامداران

این اولین باری نیست که بازار سرمایه در تیررس چنین اخبار کذبی قرار می‌گیرد. در ماه‌های گذشته نیز ماجراهای مشابهی در این بازار اتفاق افتاده و هر بار با تکذیب این شایعات ماجرا برای مدتی فراموش شده است. اواخر خرداد همین امسال بود که طرح مجلس در زمینه اخذ مالیات از بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله بورس و بانک سر و صدا کرد. آن‌روزها، وقتی نایب رئیس کمیسیون اقتصادی در پیامی از جمع‌آوری امضا در صحن علنی مجلس شورای اسلامی برای طرح اخذ مالیات بر عایدی سرمایه، برای کنترل سوداگری ملک، خودرو و… خبر داد، واکنش‌های مختلفی از سوی فعالان بازار سرمایه مطرح شده بود؛ این خبر بعد از آن اعلام شد که قبلاً اخذ مالیات از سهام و سپرده‌های بانکی رد شده بود ولی طرح مجدد این طرح از سوی مجلسی‌ها باعث بروز نگرانی‌هایی برای سهامداران شد. در همین ارتباط البته برخی منابع به‌نقل از مسئولان سعی در تکذیب دریافت مالیات از سهام و سپرده‌های بانکی را داشتند؛ عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز بر لزوم ایجاد فضای اطمینان‌بخش در بازار سرمایه و حفظ ارزش سرمایه‌های مردم تأکید کرد و گفت: «اخذ مالیات دوباره از سهام آثار زیانبار اقتصادی در پی دارد و خلاف سیاست‌های کلی نظام است». نماینده مردم بابل تأکید کرد: «هم‌اکنون از محل بورس، فروش سهام و اخذ مالیات بر سهام (که حین معامله دریافت می‌شود)، درآمد مناسبی نصیب کشور می‌شود و سیاست‌ها نباید به التهاب‌آفرینی در این عرصه منجر شود».
البته محمدرضا پورابراهیمی نماینده مجلس یازدهم نیز با حضور در گفت‌وگوی ویژه خبری به بیان توضیحاتی در این خصوص پرداخت و اعلام کرد:‌ «دریافت مالیات بر عایدی سهام، از نظر ما منتفی است، نه‌تنها این کار را نخواهیم کرد بلکه تقویت بازار سرمایه را اولویت خود قرار خواهیم داد». وی افزود:«مالیات بر عایدی برای جلوگیری از فعالیت سوداگری است؛ باید بازار سرمایه را تقویت کنیم اگر مالیات بر عایدی را از سهام و سپرده بگیریم یعنی بازارهای موازی را تحریک می‌کنیم، بنابراین این موضوع از نگاه ما هم منتفی است». هر چه که بود در نهایت این‌طور گفته شد که دریافت مالیات بر عایدی سرمایه از سهام و سپرده‌های بانکی در لایحه دولت نیز مطرح نیست، اما صبح دیروز دوباره خبرهایی در این زمینه منتشر شد که جنجال دیگری را به پا کرد. البته ناگفته نماند که احسان خاندوزی، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، بعد از تشدید واکنش‌ها به پیام توییتری قبلی‌اش درباره جمع‌آوری امضا برای دریافت مالیات بر عایدی سرمایه در پیامی دیگر نوشت:«آنها که نان‌شان در پایین آوردن قیمت سهام، خرید و بعد فروش آتی به‌قیمت بالاست، خوب می‌دانند چگونه یک خبر مجلس را بهانه قرار دهند (آن‌هم طرحی که از امضا تا اجرا مدت‌ها راه دارد). مالیات آتی (با نرخ کمتر در سهام) باید با کاهش مالیات و کارمزد فعلی بورس همراه شود. شوک به‌ضرر اقتصاد ماست». این جنجال‌ها درست بعد از رکوردزنی‌های بی‌سابقه شاخص سهام مطرح شده و بازار سرمایه در آخرین روز هفته گذشته راه خود را برای رسیدن به کانال دو میلیون واحدی در پیش گرفته، اتفاقی که افتاده این است که در روزهای اخیر با رشد این بازار، عده زیادی از این بازار جا مانده‌اند و این حرکت خرگوشی اجازه ورود آن‌ها به خرید را نمی‌دهد، به نظر می‌رسد این گونه خبرها می‌تواند فضا را برای افت شاخص ایجاد کرده و فرصتی برای ورود به این بازار باشد، اما هر چه باشد، این گونه شایعه‌پراکنی‌ها می‌تواند سرمایه‌های زیادی را از بورس خارج کرده و همزمان بازارهای دیگر را ملتهب کند، چرا که خیلی از سهامداران این بازار کد اولی هستند و تجربه روزهای منفی آنهم به مدت طولانی را ندارند و از آنجا که یکی از خاصیت‌های بازار سرمایه نقد شوندگی بالا است، این سرمایه‌ها می‌تواند طی دو سه روز خرابی در دیگر بازارها به بار آورد؛ اتفاقی که اگر بیفتد برای اقتصاد گران تمام می‌شود.

به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet