مقابله با کرونا، مردد میان نان و جان
احمد بخارایی، جامعه‌شناس و مدیر گروه مسائل و آسیب‌های اجتماعی در انجمن جامعه‌شناسی ایران، در آن گفت‌وگو بیان کرد که «ما در یک وضعیت باخت-باخت هستیم، اگر دولتی‌ها قرنطینه را جدی بگیرند گروهی از مردم که از لحاظ معیشتی توان تحمل قرنطینه را نخواهند داشت، بنابراین اعتراض می‌کنند و می‌خواهد برای تامین معیشت آزادسازی شکل بگیرد و از قرنطینه خارج شوند. حالا اگر به تعبیر آقای روحانی قرنطینه را رها کنیم و مردم را برای کسب و کار به خیابان‌ها بفرستیم، آیا اعتراضی شکل نمی‌گیرد؟ من می‌گویم مجدد اعتراض شکل می‌گیرد،
همدلی| مظاهر گودرزی – از روزی که کرونا در ایران شیوع پیدا کرد، اختلاف نظرهای زیادی درباره تعطیل کردن یا تعطیل نکردن مراکز علمی، صنعتی و همین طور کسب و کارها مطرح می‌شد. شاید اولین آن برمی‌گردد به همان جمله معروف رئیس جمهور بعد از حدود یک هفته تعطیلیِ برخی از مراکز در اسفندِ سالِ گذشته، که گفت «از شنبه همه چیز به حالت عادی برمی‌گردد.» سخنی که آن روزها مورد اعتراض هم قرار گرفت. حالا به نظر می‌رسد امروز با شیوع مجدد کرونا، یک بار دیگر اختلاف نظرها در خصوص برقراری محدودیت‌هایِ قبلی برگشته است، محدودیت‌هایی که در میان دوگانه اقتصاد و سلامت قرار گرفته و حالا باید دید چه سرنوشتی پیدا می‌کند.
حدود اوایل تیرماه بود که کرونا با شدت بیشتری شیوع پیدا کرد. این در حالی است که در روزهای قبل از آن آمارهای مربوط به موارد ابتلا و مرگ ناشی از کرونا روندی کاملاً کاهشی داشت. طوری که حتی میزان تلفات آن به حدود ۳۰نفر رسید. اما در ادامه با رفع محدودیت‌هایی که اعمال شده بود آهسته آهسته سیر افزایشی پیدا کرد. محمدرضا محبوب‌فر اپیدمیولوژیست پیش از این در گفت‌وگویی با روزنامه همدلی با اشاره به رفع محدودیت‌ها گفته بود که «باید منتظر یک تیرماه آتشین باشیم.» حالا در تیرماه تعداد کشته‌ها مجدد سه رقمی شد و حتی در مواردی از دویست نفر هم گذشت و با ثبت ۲۲۱نفر رکورد بیشترین فوتی را در ماه‌های گذشته به خود اختصاص داد.
طغیان و فقر ناشی از کرونا
با پیش آمدن این شرایط بود که یک بار دیگر مسئله اعمال محدودیت‌ها و بازگشت تعطیلی‌ها مطرح شد. پیشنهادی که به نظر می‌رسد چندان دولت با آن موافق نباشد. در یک مورد محسن‌هاشمی رئیس شورای شهر تهران گفته بود که «باید تعطیلاتی شبیه تعطیلات نوروز به مدت دو هفته در تهران اعمال شود.»
به گزارش ایرنا،هاشمی با اشاره به روند افزایش مجدد کرونا بیان کرده بود که «قرنطینه دو هفته‌ای تهران با توجه به تجارب روزهای نخست کرونا ضروری است، البته به شرطی که مردم همکاری کنند و مسافرت نروند.» هاشمی همچنین روز گذشته در حساب توئیتری خودش نوشت که «در اوج‌گیری دوباره کرونا تقصیر مردم ۳۰درصد و سهم دولت ۷۰درصد است، چون دولت یکباره تصمیماتش را به نفع کرونا شُل کرد و به ویروس رانت داد. من اگر اختیار داشتم، فعالیت‌ها را دو هفته تعطیل می‌کردم و محدودیت‌ها را آنقدر ادامه می‌دادم تا آمارها رو به افول برود.» با این وجود باید پرسید اما چرا دولت با بازگشت محدودیت‌ها مخالف است؟ در روزهای گذشته که کرونا همه داشته‌های قبلی را به هم ریخت و موارد مرگ افزایش پیدا کرد، وزیر بهداشت زبان به گلایه گشود. گلایه‌هایی که نشان داد در ستاد ملی مبارزه با کرونا اختلاف نظرهای زیادی بر سر رفع محدودیت‌ها و بازگشت تعطیلات وجود داشته و دارد. سعید نمکی که تمام تلاش‌های گذشته خودش را با آمار ۲۲۱ کشته بر باد رفته می‌دید، در کنفرانس خبری چند روز قبلِ خودش گفت که «به جای این‌که بگویند تو غصه نخور و دنبال بیماری باش و اقتصاد را ما حمایت می‌کنیم، اینجا در دوگانه معیشت و سلامت، وزیر بهداشت که فقط باید به سلامت می‌پرداخت، باید به معیشت بیش از سلامت می‌پرداخت. باید به پرسنل می‌گفت که پروتکل بنویسید که چگونه بازگشایی انجام بدهیم، به جای این‌که بایستید و چگونه ببندیم.»
حالا همه چیز عیان‌تر گفته شد، اقتصاد، همان کلاف سردرگمی که یقه این روزهای ایران را گرفته است، دلیل همه آن بازگشایی‌ها بود. بازگشایی‌هایی که بسیاری معتقدند اگر انجام نمی‌شد امکان داشت یک بار دیگر اعتراض‌های خیابانی مانند آبان۹۸ شکل بگیرد. نمکی در ادامه گفته‌های خودش یادآور شد که «هزار و ۳۰۰ شغل و حرفه را در ۱۰ شبانه روز پروتکل نوشتیم. زیرا در تحریم هستیم و مردمی داریم که امورات آنها با یک زیرپله می‌گذرد. گزارش‌های امنیتی برای ما می‌آید. این‌که دوستان از فقر و تهیدستی به سمت طغیان می‌روند. جدی است. رئیس جمهور و نیروهای امنیتی باید به معیشت و عدم شکل‌گیری طغیان فکر کنند. نمی‌توانیم شب به شب در خانه یک دکه‌دار یا تاکسی‌دار پول ببریم و نمی‌توانیم جور دیگر به او کمک کنیم و مجبوریم بگوییم شغل را باز کنید. یکی از بزرگان اقتصاد برای من نامه نوشته بود که در آینده باید جواب بدهی و من نوشتم که تو باید جواب بدهی. زیرا اقتصاددان‌ها باید کمک می‌کردند که چگونه معیشت مردم را اداره کنیم. اقتصاددان‌ها باید راهکار ارائه می‌کردند که چگونه مملکت را در شرایط سخت کرونا اداره کنیم که طغیان و فقر ناشی از کرونا نداشته باشیم.»
بازی باخت-باخت
حالا همه این صحبت‌ها در حالی انجام می‌شود که روزنامه «همدلی» سه ماه قبل در فروردین ماه، در روزهایی که آهسته آهسته کرونا در حال فروکش بود و بازگشایی‌ها و رفع محدودیت‌ها دستور کار دولت قرار گرفته بود گفت‌وگویی با عنوان «کرونا ظرفیت اعتراض دارد» منتشر کرد.
احمد بخارایی، جامعه‌شناس و مدیر گروه مسائل و آسیب‌های اجتماعی در انجمن جامعه‌شناسی ایران، در آن گفت‌وگو بیان کرد که «ما در یک وضعیت باخت-باخت هستیم، اگر دولتی‌ها قرنطینه را جدی بگیرند گروهی از مردم که از لحاظ معیشتی توان تحمل قرنطینه را نخواهند داشت، بنابراین اعتراض می‌کنند و می‌خواهد برای تامین معیشت آزادسازی شکل بگیرد و از قرنطینه خارج شوند. حالا اگر به تعبیر آقای روحانی قرنطینه را رها کنیم و مردم را برای کسب و کار به خیابان‌ها بفرستیم، آیا اعتراضی شکل نمی‌گیرد؟ من می‌گویم مجدد اعتراض شکل می‌گیرد، چرا که با آمدن مردم به خیابان‌ها ویروس کرونا مجدد قد علم می‌کند، خودش را نشان می‌دهد، تلفات می‌گیرد، بنابراین با افزایش تلفات، دولت مورد ارزیابی مجدد قرار می‌گیرد و این ارزیابی مجدد سبب اعتراض مردم می‌شود.» چیزی که امروز شاهد آن هستیم اعتراف دولت درباره همین وضعیت «باخت-باخت» است.
روز گذشته در حالی جلسه ستاد مبارزه با کرونا برگزار شد که حسن روحانی رئیس جمهوری ایران در آن به ظرفیت اعتراض مردم اشاره کرد. وی با اشاره به محدودیت‌هایی که کشورهای دیگر برای ادامه حیات اقتصادی جامعه ایجاد کرده‌اند، گفت که «این راحت‌ترین کار است که همه‌جا را تعطیل کنیم و فردایش هم مردم از سر به‌هم‌ریختگی، گرسنگی و فشار و مشکلات بیایند اعتراض کنند.»
به نظر می‌رسد در میان مشکلات اقتصادی و هجوم دوباره کرونا اختلاف نظرهای زیادی برای بازگشت محدودیت‌ها وجود داشته باشد اختلاف‌هایی که در بدنه دولت هم احساس می‌شود. حالا باید دید در دوگانه میان اقتصاد و سلامت چه سرنوشتی در اثر تصمیم‌های دولت برای مردم رقم خواهد خورد.
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet
