
زلزلههای مشا و فیروزکوه و ریسک زلزله تهران
در مورد شهر تهران، باید به قطعه مرکزی گسل مشا نیز توجه کرد که از روستای کلان لواسانات آغاز میشود و از شمال فشم و از محل شهر میگون در شمال تهران عبور میکند.
آرمان ملی، مهدی زارع استاد پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی؛ این قطعه مرکزی گسل مشا بهرغم آنکه فعال است، ولی فعلا زلزلهای نشان نداده است و گروهی از همکاران زمینشناس و زلزلهشناس بر این باورند که این قطعه مرکزی گسل مشا در حالت سکوت لرزهای ناشی از قفلشدگی گسل قرار گرفته است. بنابراین این قطعه گسل از نظر رخداد یک زمینلرزه شدید با بزرگای بیش از ۶ و توان لرزهزایی که تا بزرگای ۷.۵ نیز میتواند برسد،
در مورد ریسک زلزله در تهران بسیار حائز اهمیت است. بخشهایی از قطعه مرکزی گسل مشا از فاصله حدود ۱۰ تا ۱۵کیلومتری بخشهای شمال و شمالشرقی تهران (بخشهای منتهیالیه شمال مناطق ۴ و یک شهرداری تهران، در ناحیه حکیمیه، قنات کوثر، سوهانک، شهید محلاتی و دارآباد) عبور میکند. بنابراین بخشهایی از شمال تهران در محدوده حوزه نزدیک قطعه مرکزی گسل مشا نیز قرار میگیرد (علاوه بر اینکه خود در پهنه گسل شمال تهران قرار دارند).
از سوی دیگر گسل «فیروزکوه» نیز از دید خطر زمینلرزه، توان لرزهزایی برای زلزله شدیدی با بزرگای بیش از ۶ را دارد. منطقه فیروزکوه محل تغییر روند گسل «مشا» (شمالغرب – جنوبشرق) به پهنه گسل «فیروز کوه» (شمالشرق- جنوبغرب) در حدود ۲۵کیلومتری جنوبغربی فیروزکوه و ۱۰۰کیلومتری شمال سمنان است. این ناحیه از دید خطر زمینلرزه دارای توان لرزهزایی برای زلزله شدید است. اینکه کاندیدای رخداد زلزله مهم بعدی کدام یک از پهنه گسلهای «فیروزکوه»، یا گسل «مشا» (و اینکه کدام قطعه از گسل مشا؟) است، با اطلاعات موجود دقیقا مشخص نیست، ولی لازم است همه پهنههای گسل «عطاری»، «آستان»، «گرمسار»، «فیروزکوه» و «مشا»، و همچنین پهنه گسل شمال تهران در شبکههای لرزهنگاری و شتابنگاری موجود دقیقا پایش شوند.
قطعات گسل «مشا» با طولی بیش از ۱۸۰ کیلومتر از شمال کوههای توچال میگذرد و در غرب به گسل «طالقان» میپیوندد. وجود محل تلاقی دو گسل «مشا» و «شمال تهران» در روستای «کلان» در شمالشرق سد «لتیان» از نکات بسیار مهم در تعیین محدود با خطر بالا از دید لرزه زمینساختی در استان تهران است. به نظر میرسد که زمینلرزه ۱۸۳۰ دماوند- شمیرانات که در پایان زمان حکومت فتحعلیشاه قاجار رخ داد آخرین رخداد لرزه با بزرگای بیش از ۷ مرتبط با این گسل باشد. نزدیکترین فاصله این گسل با شمالشرق تهران، محل روستای کلان است (در حدود ۳۵کیلومتری شمالشرق تهرانپارس) که در همین محل تلاقی گسل «مشا» با گسل «شمال تهران» هم رخ میدهد، و به واسطه همین تلاقی یک پتانسیل خطر مهم برای شمال تهران محسوب میشود؛ از این رو ضروری است تعداد ایستگاههای لرزهنگاری در جنوب البرز برای رصد این گسلها بهویژه گسلهای آستانه، فیروزکوه، عطاری و گرمسار و مشا افزایش یابد.
اکنون بیش از هر زمان دیگر نیاز به بررسی جامع برای یافتن پاسخ برای ابهام در مورد قطعه مرکزی گسل مشا و نبود لرزهای حداقل ۱۲۰۰ ساله و روی آن احساس میشود. جواب این سوالات برای ارزیابی آسیبپذیری و ایمنی زلزله در استان و شهر تهران بسیار مهم است.
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet