انعقاد قرارداد؛ از ضروریات حیات جمعی

یک استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی در واکاوی تفاهم‌نامه ۲۵ ساله ایران و چین گفت: ایران به‌عنوان یک کشور نمی‌تواند مانند یک جزیره باشد بنابراین مذاکره یا انعقاد قرارداد با سایر کشورها یک امر اجتناب‌ناپذیر و یک اصل بدیهی و عقلی است. مهم این است که در این مذاکره یا انعقاد قرارداد چه چیزهایی گفته، چه قرارهایی و تعهداتی گذاشته می‌شود و ضمانت‌های اجرای آن چگونه است.

آرمان ملی: در ماجرای سند همکاری با چین شاهد این هستیم که هنوز گویی رگه‌هایی از غلبه احساسات بر دانایی مشاهده می‌شود یعنی کسانی مطلق‌انگارانه آن را حیاتی و مثبت می‌بینند و به هر کسی که کوچک‌ترین ابراز تردیدی داشته باشد، هتاکی و اتهام‌زنی کرده و آنها را مرتبط با خارجی‌ها می‌دانند. از سوی دیگر، مخالفان افراطی نیز هتاکانه این توافق را نشانه سرسپردگی و کشورفروشی می‌دانند که هر دوی اینها، مناسباتی است که در غیاب علم‌محوری راه را برای فرصت‌طلبی و  رفتار جاهلانه باز می‌کند.

فرشاد مومنی در گفت‌وگو با ایلنا، ادامه داد: در این زمینه رسانه‌ها باید سطح دانایی‌ها را ارتقا بخشیده به همه یادآوری کنند که اصل اینکه یک کشور با یک کشور دیگر قرار‌داد ببندد نه تنها مذموم نیست بلکه جزو ضروریات حیات جمعی است و حیاتی‌تر اینکه کیفیت، محتوای تعهدات متقابل، نحوه اجرا، میزان ضمانت‌های کافی برای اجرا و در نظر گرفتن تنبیهات کافی برای ناقضان قراردادها چه میزان است.

اینها موضوعاتی است که باید روی آن تمرکز شود برای نمونه اصل برجام به‌عنوان یک توافق بد نبود، آنچه مهم است اینکه یکی از امضاکنندگان آن را نقض کرد و تاثیر زیادی بر ایران گذاشت اما ما نتوانستیم جریمه‌ای را متوجه کشور خاطی کنیم. بنابراین حیاتی است که در این زمینه رسانه‌ها و نهادهای اندیشه‌ای به بلوغ فکری عمومی کمک کنند و به‌جای دعوا تبدیل یک مساله ملی به موضوع مجادله‌های باندی و جناحی به عناصر کلیدی آن حسب نحوه تاثیر بر منافع ملی توجه کنیم.

رئیس موسسه دین و اقتصاد خاطرنشان کرد: مقامات رسمی باید این سند را به صورت تفصیلی و با تمرکز بر جزئیات مطرح می‌کردند و آرامش جامعه را با اولویت در نظر گرفته و توضیح می‌دادند که هنوز چیزی به‌عنوان دقیق و قرارداد حقوقی وجود ندارد و تا این مرحله اگر برسیم ممکن است در مورد برخی پروژه‌ها سال‌ها طول بکشد و این تنها یک سند و نقشه راه است و اگر قرار شود هر کدام از این توافق‌های خام اولیه که در مرحله کنونی بیش از حد کلی هستند جنبه اجرایی و عملیاتی داشته باشند، حتما باید از مسیر مجلس عبور کند.

مومنی با اشاره به جذب سرمایه‌گذاری خارجی در چارچوب سند همکاری راهبردی ایران و چین گفت: بر اساس این سند برآورد می‌شود از سوی چین حدود ۲۸۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار جذب سرمایه‌گذاری خارجی داشته باشیم. در تجربه‌های تاریخی جهان حتی یک مورد هم نداریم که یک کشور قادر به استفاده خردمند از ظرفیت‌های انسانی و مادی خود نباشد اما قادر باشد به‌صورت کارآمد از سرمایه‌های خارجی استفاده کند. بنابراین در این زمینه گام نخست این است که اگر ما به دنبال جذب سرمایه‌گذاری خارجی هستیم ابتدا قابلیت‌های داخلی خود را باید افزایش دهیم که نه تنها در این زمینه قابلیت بایسته از خود نشان ندادیم، بلکه همواره جزو کشورهایی با بالاترین رتبه در زمینه فرار سرمایه‌های انسانی و مادی خودمان بوده‌ایم.

مساله حیاتی‌تر آن است که تمایل چین استمرار سرمایه‌گذاری در حیطه‌های خام‌فروشانه است. اینها موضوعاتی است که باید با دقت درباره‌اش صحبت شود و در سطح ملی توافق حاصل کنیم و پس از آن با طرف خارجی مذاکره کنیم.

به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet