افزایش قیمت مواد خوراکی و حذف از سبد خانوار

وضعیت زندگی شهروندان به‌خصوص تامین ابتدایی‌ترین نیازهای آنها از جمله خوراک، پوشاک و مسکن افراد، شاید مهم‌ترین نیاز شهروندان برای ادامه حیات و زندگی باشد.در این میان مواد خوراکی با داشتن سهمی حدود ۴۰ درصد در سبد هزینه خانوار در کنار هزینه‌های مربوط به مسکن بخش قابل‌توجهی از درآمد خانوار را به خود اختصاص می‌دهد…..

در یک‌سال اخیر و با توجه به افزایش همزمان هزینه تامین مواد خوراکی در کنار افزایش هزینه‌های تامین مسکن، فشار بسیار شدیدی به اقشار کم‌درآمد جامعه وارد شده است؛ فشاری که تقریبا سبک و نحوه زندگی این شهروندان را دستخوش تغییرات اساسی کرده است؛ تغییراتی که از تغییر محل زندگی آنها تا نوع رژیم غذایی و تغذیه آنها گسترش یافته است. حداقل مزد یک کارگر در سال ۹۹ در حالی چیزی حدود دو میلیون و ۸۰۰هزار تومان است که درآمد این قشر طی یک‌سال ثابت بوده اما قیمت برخی از مواد خوراکی فقط طی شش ماه اول سال‌جاری بارها دستخوش تغییر شده است؛ تغییراتی که باعث شده بخش قابل‌توجهی از افراد دارای درآمد ثابت، برخی از اقلام خوراکی را از سبد مصرفی خود حذف کنند. با توجه به جمعیت بالای حداقل‌بگیران در جامعه که بخش قابل‌توجهی از آن را جامعه کارگری و مستمری‌بگیران تشکیل می‌دهند، بدون شک وضعیت معاش این قشر باید یکی از دغدغه‌های مهم دولتمردان باشد. جامعه کارگری و مستمری‌بگیران با لحاظ کردن بعد خانوار چیزی حدود دو‌سوم جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند. اگر قرار باشد وضعیت معیشتی این قشر را با نرخ تورم بسنجیم، باید به آخرین نرخ تورم اشاره کنیم.

سبد معیشت به بیش از ۵ میلیون تومان رسیده است
افزایش هزینه‌های زندگی به‌خصوص هزینه‌های مربوط به تامین مسکن و اقلام خوراکی در یک‌سال اخیر در حالی به‌شدت افزایش یافته که اگر کارگران تمام آیتم‌های مزدی خود را به‌صورت کامل دریافت کنند ماهانه درآمدی حدود سه میلیون تومان خواهند داشت. این در حالی است که این مبلغ ( ماهانه سه میلیون تومان) در شرایطی که سبد معیشت خانوار چیزی حدود پنج میلیون تومان تخمین زده می‌شود در‌نهایت تامین‌کننده فقط ۵۰ درصد از هزینه‌های زندگی یک خانوار چهار نفره است. در واقع هر خانوار چهار نفره برای تامین حداقل‌های یک زندگی، نیازمند درآمدی حدود شش میلیون تومان در ماه هستند.این در حالی است که برخی از شهروندان نه تنها شغل ثابت و مشخصی نداشته و از همین حداقل حقوق نیز محروم هستند بلکه برخی از افراد به‌رغم شاغل بودن در بازارهای غیر‌رسمی درآمدی به‌مراتب کمتر از حداقل حقوق مورد تایید وزارت کار دارند.

افزایش قیمت مواد خوراکی و حذف از سبد خانوار
در شرایطی که نقدینگی کشور به بیش از ۲۸۰۰ هزار میلیارد تومان رسیده و مجموع تورم طی سال‌های ۹۷ و ۹۸ چیزی بیش از ۷۰ درصد بوده است، شاید بتوان گفت موضوع گرانی کالا و خدمات و گلایه مردم از افزایش قیمت‌ها در تمام بخش‌ها و حوزه‌ها از لوازم خانگی تا مواد غذایی و کالاهای دیجیتال از هزینه‌های حمل و نقل تا درمان و آموزش و… به بخش جدا‌نشدنی در بحث‌ها و گپ‌های خانوادگی و دوستانه تبدیل شده است. در این میان مهم‌ترین بخشی که مردم هر‌روز با آن سر و کار دارند کالاهای اساسی است. اخیرا صنایع غذایی ایران پژوهشی انجام داده که نشان می‌دهد در سه ماهه نخست سال ۹۹ بسیاری از خانوارها مصرف پروتئین حیوانی- گوشت قرمز و گوشت سفید- تخم‌مرغ و لبنیات را به‌طور کامل قطع کرده‌اند. این نظر‌سنجی به‌صورت تصادفی از ۲۲ هزار خانوار شهری و روستایی انجام شده است. این مرکز تحقیقاتی چندی پیش گزارش داده بود مصرف لبنیات از جمله شیر در خانواده‌های ایرانی چیزی حدود ۸۰ درصد کاهش یافته است.

ساده‌های گران‌قیمت
شاید اگر به زمان‌های نه‌چندان دور برگردیم وعده صبحانه یکی از ارزان‌ترین وعده‌های غذایی محسوب می‌شد. حتی وعده‌های ناهار و شام هم فشار زیادی روی دوش خانوارها نمی‌گذاشت. اما اکنون صبحانه یکی از گران‌ترین وعده‌های غذایی به حساب می‌آید. یک بطری شیر اکنون بین ۵۶۰۰ تا ۷۰۰۰ تومان قیمت دارد. هر بطری نیز برای مصرف چهار نفر کفایت می‌کند که اگر رقم مصرف‌کننده بر تعداد چهار تقسیم شود باید به ازای هر نفر ۱۴۰۰ تومان پرداخت شود. از دیگر اقلام لبنی که خانوارهای ایرانی در وعده صبحانه مصرف می‌کنند پنیر است. کمترین قیمتی که برای این کالا در سوپرمارکت‌ها یافت می‌شود ۱۱هزار تومان است. پنیرهای ۴۰۰ گرمی برای خانوارهای چهارنفره مصرف یک‌روزه دارد. این در حالی است که اگر مصرف ۱۰۰گرم پنیر را برای هر وعده صبحانه برای هر نفر در نظر بگیریم با توجه به قیمت ۱۱هزار تومانی پنیر ۴۰۰ گرمی، هزینه پنیر هر فرد برای صبحانه روزانه ۲۷۵۰ تومان خواهد شد. کره اخیرا با افزایش گرانی زیادی مواجه بوده به‌طوری‌که قیمت هر بسته کره ۱۰۰ گرمی از حدود ۴۰۰۰ تومان به ۸۰۰۰ تومان افزایش یافته است. اگر هر نفر روزانه ۲۵ گرم کره مصرف کند قیمت کره مصرفی برای هر فرد ۲۰۰۰ تومان خواهد بود. چای هم یکی از اقلام حذف‌نشدنی در صبحانه ما ایرانی‌هاست. درحال‌حاضر قیمت یک بسته چای خارجی نیم‌کیلویی ۶۵هزار تومان است که با این حساب باید هر روز برای یک نفر ۷۵۰ تومان کنار گذاشت. قیمت نان در یک‌سال اخیر تغییر چندانی نداشته است. براساس آخرین مصوبات ستاد تنظیم بازار درخصوص نان، قیمت نان‌بربری یارانه‌ای هزار تومان، سنگک یارانه‌ای ۱۲۰۰تومان، تافتون یارانه‌ای ۵۵۰تومان و لواش یارانه‌ای ۳۰۰تومان است. قیمت همین نان‌ها در نانوایی‌های آزادپز به‌ترتیب ۱۵۰۰، ۱۸۰۰، ۸۵۰ و ۴۵۰ تومان تعیین شده‌است. اما در بیشتر نانوایی‌های سطح شهر بربری با قیمت بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰تومان، سنگک بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان، تافتون ۹۰۰تومان و لواش ۵۰۰ تومان عرضه می‌شود. درواقع یک صبحانه ساده تحت عنوان نان و کره قیمتی حدود ۲۶هزار تومان خواهد داشت.

عدس‌پلوی ساده چند؟
اگر یک خانواده چهارنفره بخواهد در وعده ناهار عدس‌پلو بخورد، باید حداقل ۱۵۰ گرم عدس را خیس و آماده پخت کنند. قیمت عدس ۹۰۰گرمی درحال‌حاضر چیزی حدود ۳۰ هزار تومان است. قیمت عدس مورد نیاز برای ناهار این خانواده حدود ۵۰۰۰ تومان خواهد بود. قیمت برنج خارجی در بازار نیز چیزی حدود ۲۲ هزار تومان است. برنج مورد نیاز برای ناهار یک خانواده چهارنفری چیزی حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ گرم است. یعنی مصرف یک وعده برنج خارجی برای این خانوار چیزی حدود ۱۳ تا ۱۵ هزار تومان آب می‌خورد. برنج و عدس مورد نیاز برای پخت این غذا بدون محاسبه هزینه روغن (قیمت یک بطری روغن ۸۰۰ گرمی ۸۶۰۰ تومان است که برای پخت غذا حداقل باید از۵۰ گرم آن استفاده کرد) چیزی حدود ۱۸ تا ۲۰هزار تومان خواهد شد. این در حالی است که این عدس‌پلو بدون کشمش و گوشت چرخ‌کرده باشد.

گرانی گوشت و جایگزین‌های آن
گوشت قرمز در سال گذشته با رشد قیمتی عجیبی مواجه شد. به طوری‌که قیمت شقه گوسفندی به طور متوسط به ۱۴۰هزار تومان رسید. این در حالی بود که واردات گوشت گوسفندی و گرم در کنار نهاده‌های دامی با ارز ۴۲۰۰تومانی وارد کشور می‌شد. تخصیص ارزی که البته هرگز خودش را در قیمت نهایی گوشت نشان نداد، به نحوی که ستاد تنظیم بازار کشور تصمیم گرفت ارز ترجیحی واردات گوشت را حذف کند. در پاییز سال گذشته بود که قیمت گوشت به حدود ۹۵هزار تومان کاهش یافت. از سال گذشته تاکنون قیمت گوشت تغییر چندانی نداشته، اما هزینه‌های دیگر آن‌قدر رشد داشته است که برخی خانوارها، گوشت را از سبد مصرفی خود کنار گذاشتند. وقتی گوشت گران شد، برخی خانوارها اقلامی مانند تن ماهی و قارچ را جایگزین این کالا کردند. قیمت شقه گوسفندی در حال حاضر حدود ۱۰۵هزار تومان است، اما بسیاری از خانوارها توان خرید آن را ندارند. وزن یک شقه گوسفندی بین ۱۰ تا ۱۵کیلوست که خانوارها باید رقمی حدود یک‌میلیون تا یک‌میلیون و ۵۰۰هزار تومان برای خرید آن بپردازند. اگر خانوارها بخواهند گوشت را به صورت کیلویی دریافت کنند باید حداقل ۱۲۰هزار تومان بپردازند. از این رو بسیاری از خانوارهایی که درآمد حداقلی داشته و اصطلاحا سرپرست خانوار حداقل بگیر است در دو سال اخیر عملا گوشت را از سفره خود حذف و درنهایت خوشبینی تن ماهی، قارچ و سویا را جایگزین مصرف گوشت کرده‌اند. این در حالی است که قیمت قارچ ۴۰۰گرمی در طول یک‌سال گذشته از ۹۵۰۰تومان به ۱۴۵۰۰تومان افزایش یافته است. تن ماهی نیز که ابتدای سال گذشته به طور متوسط قیمتی حدود۱۰هزار تومان داشت در تابستان همان سال به حدود ۱۸هزار تومان رسید. مشاهدات میدانی خبرنگار جام‌جم حکایت از آن دارد که تن ماهی در سال۹۹ نیز با رشد قیمتی شدیدی مواجه بوده، به طوری که در حال حاضر قیمت تن ماهی با کیفیت معمولی چیزی حدود ۲۵هزار تومان است!

چرا مشکل مرغ حل نشد؟
قیمت مرغ در خرداد امسال با قیمت کیلویی ۱۲هزار تومان در بازار عرضه می‌شد، اما با شروع فصل تابستان یکباره قیمت این کالا به ۱۹هزار تومان افزایش یافت. در آن زمان مرغداران معتقد بودند تولید هر کیلوگرم مرغ زنده برای تولیدکننده حدود ۱۲هزار تومان تمام می‌شود که با احتساب افت ۲۵درصدی وزن مرغ پس از کشتار، قیمت تمام شده مرغ به کیلویی ۱۶هزار تومان می‌رسد. با احتساب هزار تومان هزینه کشتار، هزار تومان هزینه حمل‌ونقل و سود هزار تومانی برای فروشنده، قیمت مرغ برای مشتری باید حدود ۱۹هزار تومان باشد، اما در آن زمان ستاد تنظیم بازار قیمت ۱۵هزار تومان را برای هر کیلو مرغ تعیین کرد که با اعتراض مرغداران همراه شد. با این‌که ستاد تنظیم بازار روی نرخ اعلام شده پافشاری کرد، اما اکنون قیمت هر کیلو مرغ با نرخ ۱۷هزار و ۵۰۰تومان به دست مردم می‌رسد. به بیان بهتر هر کیلو مرغ در حال حاضر ۲۵۰۰تومان بالاتر از قیمت مصوب آن است.

تخم‌مرغ‌های طلایی
در روزهای گذشته قیمت هر شانه تخم‌مرغ از حدود ۲۰هزار تومان به ۲۸هزار تومان افزایش یافت. افزایشی که از سوی نهادهای نظارتی منع شده و قیمت هر شانه تخم‌مرغ حدود ۱۹هزار تومان اعلام شد. با این حال در روز گذشته قیمت تخم‌مرغ رکود جدیدی از خود به جای گذاشت و به عدد ۳۸هزار تومان رسید. یوسف خانی، رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی در خصوص قیمت تخم‌مرغ گفت: قیمت تخم‌مرغ به دلیل افزایش صادرات این روزها در حال افزایش بوده و طی یک هفته اخیرقیمت هر شانه تخم‌مرغ از ۲۰هزار تومان به ۳۸هزار تومان برای مصرف‌کننده رسیده است. وی خاطرنشان کرد: باید صادرات منطقی بوده و برنامه‌ریزی آن به نحوی باشد که به بازار داخل لطمه وارد نشود. صادرکنندگان نیز بازار خود و رقابت با کشورهای دیگر را از دست ندهند. به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی، نباید اجازه بی‌حد و اندازه به صادرات مرغ داده شود که باعث ایجاد مشکل در تأمین و قیمت بازار داخل شود.

هزینه یک شام ساده
سیب‌زمینی تخم‌مرغ، یکی از ساده‌ترین و ارزان‌ترین غذاهای ممکن است. حالا با پرواز قیمت تخم‌مرغ به هر شانه ۳۸ هزار تومان، هر عدد تخم‌مرغ در برخی از مغازه‌ها با قیمت ۱۵۰۰ تومان به فروش می‌رسد. اگر در وعده شام هر نفر دو عدد تخم‌مرغ مصرف کند یک خانواده چهار نفره برای تهیه تخم‌مرغ مورد نیاز خود باید چیزی حدود ۱۲هزار تومان هزینه کند. قیمت هر کیلو سیب‌زمینی نیز ۴۵۰۰ تومان قیمت دارد. یعنی یک خانوار چهارنفره برای تهیه یک وعده شام ساده (سیب‌زمینی و تخم‌مرغ ) بدون محاسبه هزینه نان باید چیزی حدود ۱۷هزار تومان هزینه کنند.

به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet