جادهها همچنان بوی مرگ می‌دهند
روزی ۴۲نفر در جاده‌های کشور به دلیل تصادف می‌میرند. اکثر قریب به‌اتفاق جاده‌های بین شهری و روستایی کشور جاده‌هایی کم‌عرض، پیچا پیچ، و پردست‌انداز هستند. ….
آمار چند صدتایی قربانیان کرونا در روز نگاه‌ها را از تهدیدها و پدیده‌های مرگبار دیگر مانند تصادفات، بیماری‌های قلبی، سرطان و… منحرف کرده است. غافل از این که تهدیدهای قبلی به مانند گذشته به فعالیت خود ادامه می‌دهند و قربانی می‌گیرند. تصادفات جاده‌ای یکی از پدیده‌های مرگباری است که قدمتی طولانی در کشور دارد و هیچ پدیده مرگبار تازه‌واردی نمی‌تواند جایگاه او را دچار تزلزل کند. با وجود این که در ماه‌های اخیر بر روی ویروس کرونا و مرگ‌ومیر ناشی از این ویروس تمرکز شده است، اما جاده‌های ایران مانند گذشته بوی مرگ می‌دهند و تصادفات جاده‌ای هنوز در بالای لیست حوادث مرگبار قرار دارد و دومین علت مرگ‌ومیر بعد از کروناست. همین دیروز بود که سرهنگ محمد رازقی، معاون عملیات پلیس راهور تهران بزرگ از رقابت کرونا و تصادفات در آدم‌کشی سخن گفت. وی به ایسنا گفت: «دومین عامل مرگ‌ومیر در کشور ما تصادفات هستند که با روزی میانگین ۴۲نفر جان‌باخته، بعد از بیماری کرونا قرار گرفته است.»
مرگ روزانه ۴۲ نفر در تصادفات
آمار پزشک قانونی نیز با آمار معاونت عملیات پلیس راهور تهران بزرگ مطابقت دارد. طبق آمار اعلام شده از سوی پزشکی قانونی در شش ماهه اول سال ۹۹ که با شیوع کرونا نیز همراه بود، روزی ۴۲نفر در جاده‌های کشور به دلیل تصادف جان باخته‌اند. آن‌گونه که پزشک قانونی گفته است در شش ماه اول سال ۷۸۹۱ نفر در حوادث رانندگی جان خود را از دست داده‌اند. این آمار گرچه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که آمار تلفات ۹۳۵۷نفر بود، ۱۵.۷درصد کاهش داشته است، اما تقسیم آن بر تعداد روزهای سپری شده در نیمه نخست سال ۹۹ به عدد میانگین مرگ روزانه ۴۲نفر در حوادث جاده‌ای می‌رسد، که در نوع خود آمار هولناکی است. این آمار زمانی هولناک‌تر می‌شود که آمار مصدومین را نیز به آن اضافه کنیم. تعداد مصدومین حوادث رانندگی در شش ماهه نخست امسال که به مراکز پزشکی قانونی مراجعه کرده‌اند، ۱۴۶هزار و ۶۱۰نفر است، یعنی روزانه به طور متوسط ۷۸۸نفر در حوادث رانندگی در کشور مصدوم شده‌اند. بدیهی است آمار مصدومان بیشتر از این رقم لست چرا که مراجعه به پزشک قانونی و درگیر شدن در پروسه آن از حوصله برخی از مصدومین خارج است. به ویژه اگر مصدومیت جزیی باشد با توافق طرفین حل و فصل می‌شود.
جاده‌های برون‌شهری بیشتر قربانی می‌گیرد
عدم امنیت جادهها نیز در تصادفات نقش زیادی دارند. تعداد این نقاط فاقد ایمنی که عمدتا تحت عنوان نقاط حادثه‌ساز شناخته می‌شود از چند هزار نقطه گذشته است. نقاط حادثه خیز بنابر گفته سردار هادیانفر ۵۳۰۰مورد است که حدود ۳۲۰۰مورد آن راه‌های بین‌شهری است. جاده‌های برون‌شهری مانند هر سال بیشترین قربانی‌ها را به خود اختصاص داده است. بیش از نیمی از قربانیان در جاده‌های برون‌شهری جان باخته‌اند. یعنی حدود ۵۲۴۲نفر در محورهای برون‌شهری جان باخته‌اند و ۲۰۷۵ نفر نیز در مسیرهای درون‌شهری، ۵۳۳نفر هم در مسیرهای روستایی، ۹نفر در راه‌های اختصاصی و ۳۲ نفر نیز در سایر راه‌ها جان خود را از دست داده‌اند. اگر میانگین افرادی که آخرین برگ زندگی‌شان در جادهها رقم می‌خورد با میانگین زخمی‌های حوادث جاده‌ای را در نظر بگیریم، گویا هر سال در ایران یک جنگ تمام عیار یا یک زلزله بزرگ اتفاق می‌افتد.
مقصر حوادث جاده‌ای کیست؟
نمی‌توان تقصیر تصادفات را متوجه یک عامل دانست. در حوادث جاده‌ای ناامنی جادهها، خودروهای بی‌کیفیت و خطای انسانی سه مولفه‌ای است که تصادفات جاده‌ای را رقم می‌زنند. وضعیت نامناسب حوادث جاده‌ای کشور باعث شده بانک جهانی در بررسی و مطالعات خود، وضعیت حوادث جاده‌ای ایران را بحرانی عنوان کند. براساس اعلام پژوهشکده بیمه مرکزی، ایران از نظر تصادفات ناایمن رانندگی در بین ۱۹۰ کشور جهان، رتبه ۱۸۹ را به خود اختصاص داده و از این جهت، فقط کشور سیرالئون در غرب قاره آفریقاست که وضعیت نامناسب‌تری نسبت به ایران دارد. از نظر تصادفات منجر به فوت نیز در دنیا سرآمد هستیم. مرگ‌ومیر بر اثر حوادث رانندگی در جهان از هر ۱۰۰هزار نفر، چیزی در حدود ۱۴ تا ۱۵ نفر است. اما در ایران این نسبت به ۳۰نفر در هر ۱۰۰هزار نفر می‌رسد؛ یعنی ۲برابر میانگین جهانی! سازمان ملل نیز در همین رابطه تا سالِ ۲۰۲۰ را سال‌های اقدام برای امنیت جادهها نامگذاری کرده است.
نقش عامل انسانی در تصادفات
اگرچه نمی‌توان نقش کیفیت خودروها – از جمله خودروهایی نظیر «پراید» که به قاتل جادهها معروف است- و همچنین عدم امنیت جادهها را از نظر دور داشت، اما براساس اعلام پلیس راه بیشتر حوادث جاده‌ای در اثر بی‌احتیاطی و عدم توجه عامل انسانی به وقوع می‌پیوندد. سردار سید کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی ناجا سرعت، سبقت غیرمجاز، خستگی و خواب آلودگی و عدم توجه به جلو را چهار عامل اصلی وقوع تصادفات دانسته و پیش از این نیز به ایسنا گفته بود: «۸۲ درصد تصادفات در شهرها و جادهها به دلیل این چهارعامل که اتفاقا به راحتی هم قابل پیشگیری است، رخ داده است.»
پیش‌تر نیز پلیس راهور و کارشناسان سوانح رانندگی گفته بودند که ۷۰درصد از حوادث جاده‌ای به عوامل انسانی برمی‌گردند. البته به همین سادگی نمی‌توان درباره این آمار سخن گفت، چرا که بسیاری از کارشناسان دیگر نیز بر این باورند که این ۷۰درصد عوامل انسانی به طور غیرمستقیم متاثر از عوامل غیرانسانی مانند ایمنی جاده و خودرو است. صرف‌نظر از ناامنی جادهها و خودروهای بی‌کیفیت، راننده‌های ایرانی نیز نقش پررنگی در حوادث جاده‌ای دارند. در سطح دنیا رانندگان کشور ما به‌عنوان رانندگانی شتاب‌زده و علاقه‌مند به سبقت‌های خطرناک شناخته شده‌اند. در برخی از تصادفات آن‌ها حتی عابران در پیاده‌رو را هم زیر گرفته‌اند! توئیت یک توریست آمریکایی بعد از سفر به ایران نیز موید این مطلب است. «جان» اهل پورتوریکو بعد از سفر به ایران در صفحه اینستاگرامش نوشت:«ایرانی‌ها تروریست نیستند، اما وحشتناک رانندگی می‌کنند.»
همدلی
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet
