صف‌های فروش؛ دغدغه ترسناک سهامداران بورس
برخلاف تبلیغات رسمی حکومتی و سخنان بی‌پایه علی خامنه‌ای و حسن روحانی یا رویداد پرتاب موشک به فضا، وضعیت اقتصادی- اجتماعی کشور ما هرروز بحرانی‌تر می‌شود. افزون بر مشکلات ساختاری، پیامدهای شیوع ویروس کرونا ضربه‌هایی شدید بر زندگی و معیشت مردم و شئون اساسی اقتصاد ملی وارد آورده‌اند….
همه آن‌هایی که در بازار سرمایه حتی برای مدت کوتاهی فعالیت کرده‌اند، با مفهوم «صف‌های فروش» به خوبی آشنا هستند و با شنیدن این دو کلمه، ترس خاصی بر جانشان می‌افتد؛ مخصوصا وقتی این صف‌های فروش با هر گونه تصمیم اقتصادی یا خبر سیاسی، بیشتر از حد معمول زمان‌بر باشند و سرمایه‌ها در این باتلاق گرفتار شده و هر روز آب بروند. تجربه این داستان‌ها و قفل شدن سرمایه‌ها در این صف‌های سنگین فروش حالا در حالی از ماه‌های اخیر تقریبا قصه هر روز تالار شیشه‌ای شده که روزهای مهمی در انتظار بازار سرمایه است؛ بازاری که طی چند ماه اخیر، با شدت بیشتری روند نزولی به خود گرفته و باید با قوانین دست‌وپا گیر، هر چند وقت یک‌بار دست و پنجه نرم کند. چند روز پیش بود که رئیس جدید تالار شیشه‌ای از نامتقارن‌سازی دامنه نوسان سهام شرکت‌های بورسی خبر داد تا بر اساس مصوبه شورای عالی بورس، دامنه نوسان خرید و فروش سهام منفی ۲درصد و مثبت ۶درصد باشد. البته جزئیات این مصوبه برای صندوق‌های عرضه شده در بورس و بازار پایه کمی متفاوت است. هر چه که هست، امروز اولین روز اعمال این تصمیم بر شرایط بازار است و ترس و نگرانی در میان سهامداران به خوبی از صحبت‌هایی که در فضای مجازی می‌کنند، مشهود است. به گفته تحلیل‌گران، قانون جدید نکات مثبت و منفی زیادی دارد که در کوتاه‌مدت می‌تواند از هیجانات بازار جلوگیری کند، این در حالی است که دسته دیگری از تحلیل‌گران از شدت گرفتن هیجان این بازار اظهار نگرانی می‌کنند و می‌گویند معلوم نیست طی این چند هفته محدودی که برنامه‌ریزی برای تغییر دامنه نوسان صورت گرفته، چه هیجانی در بازار در جریان باشد و سهامداران برای جبران ضررهای انباشته از ماه‌های گذشته که شاخص بورس با روند غیر طبیعی پیش رفت و سرمایه‌های زیادی را در باتلاق فرو برد، چه صف‌های سنگین خرید یا فروشی تشکیل دهند. حالا در چنین شرایطی، تحلیل‌گران باور دارند که تغییر دامنه نوسان اگرچه تصمیمی کوتاه‌مدت است و نمی‌توان روی آن به صورت بلندمدت برنامه‌ریزی کرد، اما گفته می‌شود نکات مثبتی نیز در این قانون پنهان شده که از جمله نکات خوب این نامتقارن‌سازی را می‌توان سبزشدن شاخص بیان کرد؛ اتفاقی که از زمان اعلام رسمی این تصمیم‌گیری در بازار سرمایه افتاد و برای چند روزی در هفته گذشته، چراغ‌های سبز تالار شیشه‌ای را روشن کرد. سه‌شنبه هفته گذشته بود که شاخص کل بورس در ادامه روند صعودی روز دوشنبه، بیش از ۲۱هزار واحد دیگر رشد کرد و به یک میلیون و ۲۱۴ هزار واحد رسید. بسیاری از تحلیل‌گران یکی از دلایل اصلی مثبت شدن شاخص را واکنش خوب بازار به این مصوبه می‌دانستند.
این صعود در حالی بود که همزمان گفته می‌شد در صورتی که خریداران و فروشندگان بزرگ بخواهند بازار را منفی کنند یا سهمی در مرحله اصلاح قرار بگیرد، زمان بیشتری برای خروج از این وضعیت وجود دارد و بازار حالت فرسایشی به خود می‌گیرد. به باور برخی دیگر از تحلیل‌گران نیز دامنه نامتقارن برای کارگزاری‌ها با رانت و فساد ویژه‌ای همراه است؛ آن‌طور که سهامداران با تجربه بازار با نگاه تکنیکی خود به این مصوبه نگاه می‌کنند، حالا که دامنه نوسان منفی ۲ و مثبت ۶ شده، فرصت چیدن صف خرید یا صف فروش از ساعت ۱۲.۳۰، برای ایستگاه‌های معاملاتی برقرار شده است؛ این در حالی است که گفته می‌شود باید ممنوعیت سفارش‌گذاری بعد از ساعت رسمی معاملات برای هر نوع ایستگاه معاملاتی برقرار شود. مهدی، یکی از سهامداران قدیمی بازار سرمایه درباره تاثیر این اتفاق بر روند معاملات می‌گوید: «کاهش دامنه نوسان اگرچه بلندمدت نیست و به احتمال زیاد لغو خواهد شد، اما در کوتاه‌مدت می‌تواند به‌صورت مسکن عمل کرده و هیجان بازار را کمتر کند». این سهامدار با تجربه به همراه دیگر بازیگران قدیمی بازار باور دارند که زمانی بازار می‌تواند مسیر درستی را طی کند که دامنه نوسان کلا حذف شود و هیچ صف فروش و خریدی در بازار نداشته باشیم. بر اساس سناریوهایی که در ذهن بسیاری از بازیگران با این مصوبه ایجاد شده، چند اتفاق مهم با این تصمیم در انتظار تالار شیشه‌ای و در نتیجه سرنوشت میلیون‌ها سهامدار است. در سناریوی اول، پیش‌بینی می‌شود افرادی که در هفته گذشته سهام خود را در منفی‌ها خریداری کرده بودند، پس از یک یا دو روز روند صعودی شاخص که احتمالا روزهای شنبه و یکشنبه باشد، با توجه به ریسک ریوارد معقول، فشار فروش ایجاد کنند و بازار در منفی ۲ قفل و صف فروش تشکیل شود و در نتیجه منفی‌ها ادامه پیدا کند.
اما دومین سناریوی که می‌توان انتظار داشت؛ بازار به این اقدام واکنش مثبت نشان می‌دهد و طی چند هفته آینده، تحت تاثیر این اتفاق، وضعیت مثبت خواهد بود و روند کلی شاخص بورس رشد سریعی می‌گیرد و مجددا وارد فاز اصلاحی شده؛ ایجاد قفل در صف‌های فروش و سپس شاخص تا سطوح پایین‌تری اصلاح خواهد کرد. بر اساس سومین سناریو، سهامداران قدیمی بازار باور دارند که بازار تحت تاثیر این اقدام بصورت مثبت و متعادل معاملات را پیش خواهد برد و بعد از آن با اصلاح‌های طبیعی و صعودهای دوباره از حالت نزولی تغییر روند می‌دهد. بر اساس نتیجه‌گیری سهامدارانی که بر اساس تجربه‌های قدیمی خود تبدیل به تحلیل‌گر شده‌اند، با این تصمیم ریسک به ریوارد خوبی در بازار حاکم خواهد شد. از روزی که رئیس جدید از تغییر دامنه نوسان خبرداده، این سناریوها هر روز در صفحات بورسی تکرار می‌شوند تا بازیگران بازار با استراتژی معاملاتی هوشمندانه‌ای از باتلاق‌های ایجاد شده یا همان صف‌های فروش خارج شوند. به نظر می‌رسد بازار سرمایه طی ماه‌های اخیر تصمیمات سلیقه‌ای و هیجانات زیادی را متحمل شده و دیگر ظرفیتی برای روزهای ناخوش ندارد، بنابراین بهتر است تا هر برنامه یا استراتژی که روی کار می‌آید، حتی در صورتی که به نفع سهامداران است، با یک نگاه حرفه‌ای و بلندمدت چیده شود، تا با تغییر رئیس‌جمهور، رئیس سازمان بورس یا اوراق بهادار یا هر اتفاق سیاسی دیگری، شاخص بهانه جدیدی برای عقبگرد نداشته باشد و هیجان از این بازار به بازارهای موازی یا دلار، سکه، خودرو و مسکن سرایت نکند.
همدلی
به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید
@sedayemardomdotnet
