مسیر پیچیده بورس بعد از دلار

در حالی زمزمه‌هایی از کاهش هر چه بیشتر نرخ ارز در روزهای آینده مطرح شده که این موضوع برای فعالان بازار سرمایه سوالات بسیاری را درباره چشم‌انداز بورس ایجاد کرده است. در آخرین روز کاری هفته گذشته در حالی دلار به کانال ۲۰هزار تومانی پا گذاشت که به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی: «نرخ ارز در روزهای آینده با توجه به کم شدن تقاضای کاذب در بازار کاهش می‌یابد و به نرخ اقتصادی نزدیک می‌شود». ……

محمدرضا پورابراهیمی داورانی درباره کاهش نرخ ارز طی روزهای گذشته، در گفت‌وگو با خانه ملت افزود: «براساس قانون برنامه ششم توسعه مدیریت نرخ ارز در اقتصاد کشور برعهده بانک مرکزی و مبنای آن نرخ شناور مدیریت شده است به این معنا که نرخ ارز باید براساس عرضه و تقاضا در بازار با مدیریت بانک مرکزی تعیین شود؛ با توجه به رویکرد مذکور افزایش و کاهش نرخ ارز براساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار، فضای روانی و سفته بازی است، نرخ کنونی ارز فراتر از ارزش واقعی بوده و ناشی از سفته‌بازی و فضای روانی است». وی تصریح کرد: «مجلس تاکنون نه تنها از کاهش نرخ ارز جلوگیری نکرد، بلکه معتقد است نرخ کنونی ارز فراتر از ارزش واقعی بوده و ناشی از سفته‌بازی و فضای روانی است». این نماینده مردم در مجلس ادامه داد: «براساس مصوبه مجلس در بودجه، بانک مرکزی می‌تواند به منظور بازارگردانی، نرخ ارز را در بازار با افزایش یا کاهش درصد مشخصی، عرضه کند به این معنا که نرخ بازار هر عددی بود بانک مرکزی مکلف است، تنظیم‌گری کند». پورابراهیمی با بیان این‌که مجلس با افزایش و کاهش دستوری قیمت‌ها مخالف است، پیش‌بینی کرد: «از آنجا که براساس واقعیت‌های اقتصادی نرخ ارز نباید به میزان سال‌های گذشته افزایش می‌یافت و این رشد ناشی از فضای روانی متاثر از عوامل غیراقتصادی و سفته بازی است، نرخ ارز در روزهای آینده با توجه به کم شدن تقاضای کاذب در بازار کاهش یافته و به نرخ اقتصادی نزدیک می‌شود». این پیش‌بینی درباره وضعیت ارز در روزهای آینده در حالی مطرح است که شاخص کل بورس در ۹ ماه اخیر ریزش قابل‌توجهی را تجربه کرده و این در حالی است که در ماه‌های ابتدایی سال گذشته همزمان با شتاب بالای این بازار و فتح قله‌های بالا، بسیاری از دست‌اندرکاران بازار و کارشناسان این روند صعودی را ناشی از شتاب نرخ ارز می‌دانستند و افزایش قیمت دلار را به دلیل افزایش درآمد شرکت‌های وابسته دلار، برای درآمد شرکت‌ها و در نتیجه شاخص کل مثبت ارزیابی می‌کردند. حالا اما اتفاق عکس در این بازار افتاده، بر این اساس که همزمان با روند ریزشی نرخ دلار، شاخص کل بورس نیز روزهای قرمز یا خرسی را سپری می‌کند. اظهارنظرها در زمینه وضعیت بازار سرمایه در صورت ریزش نرخ دلار متفاوت است، اما از آنجا که در ماه‌های اخیر حتی همزمان با روند صعودی نرخ ارز، روند ریزشی بازار سرمایه تمامی نداشت و تا همین هفته پیش هم ادامه یافت، برخی از فعالان بازار بر این باورند که روند ریزشی دلار تاثیر چندانی بر وضعیت بازار سرمایه در روزهای آینده ندارد. هر چند برخی بر این باور هستند که به دلیل عدم دستیابی به رشد اقتصادی مناسب و بحران واحدهای تولیدی، ریزش دلار در کاهش هر چه بیشتر درآمد شرکت‌های بورسی تاثیر مهمی دارد. یک فعال بازار سرمایه درباره تاثیر قیمت دلار بر بازار سرمایه می‌گوید: «این‌که شاخص بورس طی این چند ماه نزولی بوده و دلار صعودی، دلیل بر این نمی‌شود که باید منتظر صعود بورس یا در حالت دیگر منتظر نزول دلار باشیم تا دوباره تعادل برقرار شود، اتفاقا اگر دلار افت محسوسی را تجربه کند، باید منتظر افت بورس هم بود». یکی دیگر از فعالان این بازار بر این باور است: «علت افت دلار و نحوه حرکت سایر متغیرهای مستقل و تاثیر آن‌ها بر متغیر وابسته به بورس اهمیت بسیاری دارد، قطعا در کوتاه‌مدت افت دلار تاثیر کاهنده بر بازار دارد، اما اگر منشا این اتفاق گشایش اقتصادی باشد، شرکت‌هایی که ارزش افزوده اقتصادی ایجاد می‌کنند مورد توحجه قرار می‌گیرد».

 افت قیمت دلار چه تاثیری بر بازار سرمایه دارد؟

نرخ دلار درحالی بعد از ماه‌ها وارد کانال ۲۱ هزار تومان شده است که یک کارشناس بازار سرمایه بر این باور است که بر اساس معادلات اقتصادی، نرخ دلار بین ۲۲ تا ۲۵هزار تومان خواهد بود اما حتی با دلار ۲۰ هزار تومانی نیز، سهم‌های بازار سرمایه ارزشمند بوده و کاهش نرخ دلار، نه تنها باعث کاهش ارزش سهم‌ها نمی‌شود، بلکه با توجه به قیمت‌های جهانی، جذابیت خرید آن‌ها نیز افزایش می‌یابد.
روزبه شریعتی در گفت‌و‌گو با ایسنا، درمورد نرخ دلار در روزهای آینده توضیح داد: «بسیاری از اقتصاددانان برآورد می‌کنند با فروش دو میلیون بشکه نفت که درآمد تقریبا ۴۵ میلیارد دلاری را در پی دارد، با میزان درآمد غیرنفتی و با توجه به این‌که نرخ‌های فوق‌العاده جهانی در همین محدوده باقی بماند، درآمد نزدیک به ۷۰میلیارد دلاری در سال جاری برای کشور رقم بخورد که نسبت به سال‌های گذشته مخصوصا سال ۹۹ که تقریبا امکان فروش نفت برای ایران وجود نداشت، رقم بسیار بالایی است».
وی ادامه داد: «بنابراین در بهترین شرایط، یعنی چنانچه بتوانیم دو میلیون بشکه نفت صادر  و ارز حاصل از فروش نفت را دریافت کنیم و صادرات غیرنفتی که ۲۵ میلیارد دلار است باقی بماند، با توجه به این‌که کشور به واردات دارایی‌های سرمایه ای، قطعه، ماشین، موبایل و… نیاز دارد، برآورد‌ می‌شود  دلار در محدوده ۲۲ تا ۲۵ هزار تومان باقی بماند».
این کارشناس بازار سرمایه با بیان این‌که جلوی واردات در دو تا سه سال گذشته گرفته شده است، اظهار کرد:«میزان واردات در سال ۱۳۹۹، ۴۰میلیارد دلار بوده که برابر با سال ۱۳۸۳ است. درواقع به قدری جلوی واردات به صورت انقباضی گرفته شده است، میزان واردات برابر با سالی است که جمعیت کشور تقریبا ۱۳ میلیون نفر کمتر بود. قطعا نمیتوان این مسیر را ادامه داد و با این گشایش اقتصادی و فروش نفت باید دوباره واردات برخی از کالاهای را از سر بگیریم. پس قیمت دلار در سال جاری همان ۲۲ تا ۲۵ هزار تومان است. معاولات اقتصادی نشان میدهد که دلار زیر ۲۰ هزار تومان نمیتواند پایدار باشد».

 برخی سهم‌ها حتی با دلار ۲۰هزار تومانی هم جذاب هستند

شریعتی با تاکید بر این‌که اصل مهم برای بازار سرمایه ثبات نرخ دلار است، گفت: «عدم شفافیت از طرف رئیس دولت به بازار سرمایه تزریق شد. درحالی که تابستان به مردم اعلام شد که سرمایه خود را به بورس بسپارند، زمانی که بازار ۶۰ درصد اصلاح کرده بود صحبت از دلار ۱۵ هزار تومانی میکردند! اما دلار ۱۵ هزار تومان با کدام مبنای اقتصادی؟ بر اساس گزارش بانک مرکزی در انتهای سال ۱۳۹۹ حجم نقدینگی کل کشور ۳.۵ میلیون میلیارد تومان و حجم کل پول کشور نزدیک ۷۰۰ هزار میلیارد تومان است. با این اعداد احتمالا دلار در محدوده ۲۲ هزار تومان باقی می‌ماند».
وی با بیان این‌که ۶۰ سهم بزرگ بازار سرمایه در شرایط تعادلی قرار دارند، اظهار کرد: «بازار جهانی بسیار قوی پیش میرود، مس به محدوده ۱۰ هزار دلار و ورق گرم فولاد در بازار جهانی به محدوده هزار دلار رسیده است و قیمت‌ها شرایط رویایی را طی می‌کنند. حتی با دلار ۲۰ هزار تومانی هم P  به E  برخی سهم‌ها ۴ تا ۵ است».
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: «بنابراین شرایط قیمت سهم‌ها طوری نیست که اگر دلار در قیمت  ۲۰ هزار تومان هم ثابت شود بازار اصلاح کند. اگر قیمت سهم‌ها منطقی است دلیل نمی‌شود با کاهش نرخ دلار، ارزش آن‌ها کاهش یابد، بلکه فقط جذابیت خرید بالاتر می‌رود».

همدلی

به کانال صدای مردم در تلگرام بپیوندید

@sedayemardomdotnet